Bildiğiniz gibi 01 Eylül 2013 tarihinde, malulen emeklilik ile ilgili yönetmelik değişti. Elbette değişiklikler ile ilgili çeşitli açıklamalar yapıldı. Ancak herkesin hala net olarak bilmediği bu yönetmelikle ilgili, tekrar hatırlatmalar yapmak, anlaşılmayan noktaları ele almak istedim. Dilerim sağlığınız, keyfiniz hep yerinde olur…
Öncelikle kimlerin “malul” sayılacağını netleştirerek başlayabiliriz.
4/1-a(SSK) ve 4/1-b(BAĞ-KUR) sigortalıları için, çalışma gücünün veya iş kazası/meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60′ını kaybettiği tespit edilen sigortalılar malul sayılmaktadır.
Hastalığın ne zaman başladığı önemlidir. Çünkü çalışma gücünüzü etkileyen durum, çalışma hayatına başladıktan sonra ortaya çıkmış olmalıdır. Yani doğuştan bir malullük geçerli olmayacaktır. (Doğuştan gelen bir sakatlık söz konusuysa zaten engelli emekliliğinden yararlanılacaktır)
Malulen emeklilik ne gibi haklar sağlar?
Malulen emeklilik, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 25,26 ve 27 nci maddeleri ile düzenlenmiştir.Bu sigorta kolundan sağlanan tek yardım ise malullük aylığı bağlanmasıdır.
Özellikle belirtmeliyim ki; hastaneler tarafından düzenlenen sağlık kurulu raporlarında ki oranlar Sosyal Güvenlik Kurumu bünyesinde oluşturulan sağlık kurullarınca geçerli olmamaktadır. Bununla ilgili bir çok kişi mağdur durumda kalabilmektedir. Çalışan hastaneden aldığı raporla, SGK sağlık kurullarının raporlarının örtüşmediğini görünce hayal kırıklığına uğrayabilmektedir. Ancak diyelim ki hastane %80 malulluk oranı vermişken bu oranı SGK %30 olarak belirledi. O zaman yapılacak tek şey SGK bünyesinde yer alan Yüksek Sağlık Kurulu’na itiraz etmek. Bu kurulun verdiği karar ise kesin karar sayılacaktır. Tabi dava yolu açıktır.
Malullük aylığına hak kazanmak için ne gereklidir?
Kanunun 26 ncı maddesi gereğince, sigortalıya malullük aylığı bağlanabilmesi için sigortalının;
- Kanunun 25 inci maddesine göre malul sayılması,
- En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
- Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan veya işyerini kapattıktan veya devrettikten sonra Kurumdan yazılı istekte bulunması,gerekmektedir.
Ancak, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanların kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.
Maluliyet durumunun tespiti için sevk işlemi yapıldığı tarihte sigortalılığını sonlandırması şartı aranmayacaktır. Sigortalılık devam ederken de sigortalı sevk talebinde bulunabilmektedir. Maluliyetine karar verilen sigortalının sigortalılığı aylık bağlanması talebinde bulunduğu tarihte sonlandırılmış olmalıdır.
Kısaca; 1800 prim günü ve 10 yıl sigortalılık süresine sahip olmanız emeklilik için yeterli olacaktır. Eğer bir başkasının bakımına muhtaç olacak durumda bir malullük var ise 10 yıl şartı gerekmemektedir. Sadece 1800 prim günü yeterli olacaktır.
1 Eylül 2013 de yürürlüğe giren yönetmelik ne gibi değişiklikler getirdi?
Malulen emeklilik şartları olan 10 yıl/1800 prim günü, en az %60 oranında rapor almanız ile ilgili herhangi bir değişiklik söz konusu değildir. Bunlar yasayla düzenlenmektedir. Yönetmelik ise %60 oranının tespitinde yer alan hastalık türlerinde değişiklik getirmiştir. Buna göre;
-Tüm organ nakilleri gerçekleştirilen hastalara (kemik iliği nakli hariç)koşulsuz maluliyet verildi.
-Diyalize girmeyen böbrek yetmezliği olan hastalara bu hak getirildi.
-Tüm kanser hastaları, tanı konulduktan sonra koşulsuz 18 ay boyunca malül kabul edildi ve tedavi süresince maluliyet hakkı verildi.
-Kanserlere ve endkrin hastalıklarına bağlı gelişen ve tedavisi olmayan ağır elektrolit bozuklukları dahil edildi. Kemik iliği naklinden sonra 12 ay süreyle malül kabul edildi.
-Kan kanseri hastalarına tanıdan sonra 24 ay süreyle malül olabilme hakkı verildi.
- Tedavisi olmayan ve kişinin çalışmasına olanak vermeyen genetik hastalıklar malûliyet listesine alındı.
- Otizm gibi yaygın gelişim bozuklukları malûl sayılma kriterlerine eklendi.
- Tek el desteğine rağmen yardım olmaksızın yürüyememe, standart toplu taşıma araçlarını kullanamama durumunda sigortalı malûl sayıldı.
- MS, Parkinson, Alzheimer hastalığı, demans, sara gibi sık ve güncel nörolojik hastalıklar kapsama alındı.
- Kişisel bakımını ve zorunlu ihtiyaçlarını yardımsız yapamayan romatolojik ve nörolojik hastalıklar listeye girdi.
- Travma sonrası stres bozukluğu ve obsesif-kompulsif bozukluk gibi sık görülen psikiyatrik hastalıklar malûliyet kriterlerine eklendi.
-Koroner arter hastalıkları, kalp kapak hastalıkları, aritmiler, kalp yetmezliği gibi güncel ve sık görülen kardiyolojik hastalıklar ile ilgili kriterler ilk kez oluşturuldu.
- Sindirim sistemi kanamaları, ülseratif kolit, kaşeksi, kronik pankreatit gibi eski yönetmelikte olmayan birçok hastalık eklendi.
- Şeker hastalığına ilişkin malûliyet kriterleri genişletildi, en az 3 organının orta ve ileri düzeyde bozulması malûliyet kriteri olarak kabul edildi.
-Astım, KOAH, uyku bozuklukları gibi sık görülen solunum sistemi hastalıkları için ilk kez malûliyet kriterleri oluşturuldu.
- Solunum yetmezliği nedeniyle yardımcı solunum cihazlarını sürekli kullanan hastalar bakıma muhtaç olarak kabul edildi.
- Tedaviye dirençli ve bulaşıcılığı yüksek olan verem hastalarına 2 yıl süreyle malûliyet hakkı getirildi.
- Birden fazla hastalığın bir arada olduğu ve tedaviye rağmen sigortalının çalışma olanağının bulunmadığı durumlarda malûl olabilme ile ilgili düzenleme yapıldı.
Daha önce malülen emeklilik talebinde bulunan ve bu kapsama giremeyenler 01/09/2013 den itibaren tekrar başvurabilirler.(değişiklik yapılan maddelere göre)
Nereye başvurulacak?
Malulen emeklilik için önce malullük durumunuzun tespiti gerekiyor. Bunun için bulunduğunuz yerdeki SGK müdürlüğüne dilekçe ile başvuracaksınız. SGK, en az 1800 gün prim ödemeniz varsa sizi yetkili hastanelere sevk edecek. Buradan alacağınız rapor SGK sağlık kurulu tarafından değerlendirilecek ve malulen emekli edileceksiniz.
Saygılarımla. Saygı Günenç
Öncelikle kimlerin “malul” sayılacağını netleştirerek başlayabiliriz.
4/1-a(SSK) ve 4/1-b(BAĞ-KUR) sigortalıları için, çalışma gücünün veya iş kazası/meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60′ını kaybettiği tespit edilen sigortalılar malul sayılmaktadır.
Hastalığın ne zaman başladığı önemlidir. Çünkü çalışma gücünüzü etkileyen durum, çalışma hayatına başladıktan sonra ortaya çıkmış olmalıdır. Yani doğuştan bir malullük geçerli olmayacaktır. (Doğuştan gelen bir sakatlık söz konusuysa zaten engelli emekliliğinden yararlanılacaktır)
Malulen emeklilik ne gibi haklar sağlar?
Malulen emeklilik, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 25,26 ve 27 nci maddeleri ile düzenlenmiştir.Bu sigorta kolundan sağlanan tek yardım ise malullük aylığı bağlanmasıdır.
Özellikle belirtmeliyim ki; hastaneler tarafından düzenlenen sağlık kurulu raporlarında ki oranlar Sosyal Güvenlik Kurumu bünyesinde oluşturulan sağlık kurullarınca geçerli olmamaktadır. Bununla ilgili bir çok kişi mağdur durumda kalabilmektedir. Çalışan hastaneden aldığı raporla, SGK sağlık kurullarının raporlarının örtüşmediğini görünce hayal kırıklığına uğrayabilmektedir. Ancak diyelim ki hastane %80 malulluk oranı vermişken bu oranı SGK %30 olarak belirledi. O zaman yapılacak tek şey SGK bünyesinde yer alan Yüksek Sağlık Kurulu’na itiraz etmek. Bu kurulun verdiği karar ise kesin karar sayılacaktır. Tabi dava yolu açıktır.
Malullük aylığına hak kazanmak için ne gereklidir?
Kanunun 26 ncı maddesi gereğince, sigortalıya malullük aylığı bağlanabilmesi için sigortalının;
- Kanunun 25 inci maddesine göre malul sayılması,
- En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
- Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan veya işyerini kapattıktan veya devrettikten sonra Kurumdan yazılı istekte bulunması,gerekmektedir.
Ancak, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanların kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.
Maluliyet durumunun tespiti için sevk işlemi yapıldığı tarihte sigortalılığını sonlandırması şartı aranmayacaktır. Sigortalılık devam ederken de sigortalı sevk talebinde bulunabilmektedir. Maluliyetine karar verilen sigortalının sigortalılığı aylık bağlanması talebinde bulunduğu tarihte sonlandırılmış olmalıdır.
Kısaca; 1800 prim günü ve 10 yıl sigortalılık süresine sahip olmanız emeklilik için yeterli olacaktır. Eğer bir başkasının bakımına muhtaç olacak durumda bir malullük var ise 10 yıl şartı gerekmemektedir. Sadece 1800 prim günü yeterli olacaktır.
1 Eylül 2013 de yürürlüğe giren yönetmelik ne gibi değişiklikler getirdi?
Malulen emeklilik şartları olan 10 yıl/1800 prim günü, en az %60 oranında rapor almanız ile ilgili herhangi bir değişiklik söz konusu değildir. Bunlar yasayla düzenlenmektedir. Yönetmelik ise %60 oranının tespitinde yer alan hastalık türlerinde değişiklik getirmiştir. Buna göre;
-Tüm organ nakilleri gerçekleştirilen hastalara (kemik iliği nakli hariç)koşulsuz maluliyet verildi.
-Diyalize girmeyen böbrek yetmezliği olan hastalara bu hak getirildi.
-Tüm kanser hastaları, tanı konulduktan sonra koşulsuz 18 ay boyunca malül kabul edildi ve tedavi süresince maluliyet hakkı verildi.
-Kanserlere ve endkrin hastalıklarına bağlı gelişen ve tedavisi olmayan ağır elektrolit bozuklukları dahil edildi. Kemik iliği naklinden sonra 12 ay süreyle malül kabul edildi.
-Kan kanseri hastalarına tanıdan sonra 24 ay süreyle malül olabilme hakkı verildi.
- Tedavisi olmayan ve kişinin çalışmasına olanak vermeyen genetik hastalıklar malûliyet listesine alındı.
- Otizm gibi yaygın gelişim bozuklukları malûl sayılma kriterlerine eklendi.
- Tek el desteğine rağmen yardım olmaksızın yürüyememe, standart toplu taşıma araçlarını kullanamama durumunda sigortalı malûl sayıldı.
- MS, Parkinson, Alzheimer hastalığı, demans, sara gibi sık ve güncel nörolojik hastalıklar kapsama alındı.
- Kişisel bakımını ve zorunlu ihtiyaçlarını yardımsız yapamayan romatolojik ve nörolojik hastalıklar listeye girdi.
- Travma sonrası stres bozukluğu ve obsesif-kompulsif bozukluk gibi sık görülen psikiyatrik hastalıklar malûliyet kriterlerine eklendi.
-Koroner arter hastalıkları, kalp kapak hastalıkları, aritmiler, kalp yetmezliği gibi güncel ve sık görülen kardiyolojik hastalıklar ile ilgili kriterler ilk kez oluşturuldu.
- Sindirim sistemi kanamaları, ülseratif kolit, kaşeksi, kronik pankreatit gibi eski yönetmelikte olmayan birçok hastalık eklendi.
- Şeker hastalığına ilişkin malûliyet kriterleri genişletildi, en az 3 organının orta ve ileri düzeyde bozulması malûliyet kriteri olarak kabul edildi.
-Astım, KOAH, uyku bozuklukları gibi sık görülen solunum sistemi hastalıkları için ilk kez malûliyet kriterleri oluşturuldu.
- Solunum yetmezliği nedeniyle yardımcı solunum cihazlarını sürekli kullanan hastalar bakıma muhtaç olarak kabul edildi.
- Tedaviye dirençli ve bulaşıcılığı yüksek olan verem hastalarına 2 yıl süreyle malûliyet hakkı getirildi.
- Birden fazla hastalığın bir arada olduğu ve tedaviye rağmen sigortalının çalışma olanağının bulunmadığı durumlarda malûl olabilme ile ilgili düzenleme yapıldı.
Daha önce malülen emeklilik talebinde bulunan ve bu kapsama giremeyenler 01/09/2013 den itibaren tekrar başvurabilirler.(değişiklik yapılan maddelere göre)
Nereye başvurulacak?
Malulen emeklilik için önce malullük durumunuzun tespiti gerekiyor. Bunun için bulunduğunuz yerdeki SGK müdürlüğüne dilekçe ile başvuracaksınız. SGK, en az 1800 gün prim ödemeniz varsa sizi yetkili hastanelere sevk edecek. Buradan alacağınız rapor SGK sağlık kurulu tarafından değerlendirilecek ve malulen emekli edileceksiniz.
Saygılarımla. Saygı Günenç