- #1
Konu Sahibi
Memurların Erkek Çocuklarının Farklı GSS Hakkı Gözardı Edilmemeli
03 Ağüstos 2015 / 10:14 » » Memurların Erkek Çocuklarının Farklı GSS Hakkı Gözardı Edilmemeli
Şevket Tezel
Memurların Erkek Çocuklarının Farklı GSS Hakkı Gözardı Edilmemeli
Yine yaz dönemindeyiz. Okullar tatil edildi ve kimi erkek çocuklar için GSS problemi başladı. Liseyi bu yıl bitiren ve önümüzdeki güz döneminde bir üniversiteye kayıt yaptıran erkek çocuklar için problem gene bulunmuyor. Bu yıl liseyi bitirip üniversiteye kayıt yaptıramayacak olan veya bu yıl üniversiteyi de bitirmiş ve 25 yaşından da küçük olan erkek çocuklar için de durum farklı tezahür edecek. Bu noktada memurların erkek çocukları SSK’lı veya Bağ-Kurluların erkek çocuklarından veyahut 2010-2015 yılları arasında memuriyetten emekli olanların erkek çocuklarından daha avantajlılar. Neden mi? Açıklayalım.
Genel Sağlık Sigortası 2008’de yürürlüğe girmiş fakat memur ve 399 sayılı KHK’ye tabi sözleşmeli personel de Kamu Personelinin Genel Sağlık Sigortası Kapsamına Alınması Hakkında Tebliği gereği 15.01.2010’dan itibaren Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınmıştı.
657 sayılı Kanunla tanınan tedavi yardımı hakkı ile 5510 sayılı Kanun kapsamındaki genel sağlık sigortasından yararlanma koşulları ise farklı bulunuyordu.
İşte bu farklılığın memurlar GSS kapsamına yasa gereği alınır alınmaz değil, 657 sayılı Kanun kapsamındaki tedavi yardımı alma şartlarını kendi tercihleri sonucu kaybettikten sonra alınmları hakkı getirildi.
Memurlar ve 399 sayılı KHK’ye tabi çalışan sözleşmeli personelin sağlık yardımı hakkı aile yardımı ödeneğine müstehaklığa endekslenmişti. Aile yardımı ödeneği ise herhangi bir şekilde (Kendi çalışmalarından dolayı SSK veya Bağ-Kur’dan) sağlık yardımından faydalanmayan eş için boşanma veya ölüm haline kadar sürdürülüyordu. Çocuk için ödenen yardım ödeneği de çocuğun evlenmesi, erkek çocuklar için 25 yaşın doldurulması, öğrenim yapmaktayken tatil döneminde çalışanlar hariç kendileri hesabına ticarete başlama yahut gerçek veya tüzel kişiler yanında çalışmaya başlama, burs alma veya Devletçe okutulmaya başlama haline kadar sürdürülüyordu.
Mevzuat Paralel Değil
Yaş olarak öğrenime devam etmiyor olsa bile erkek çocuklar 25 yaşını dolduruncaya kadar memur veya 399 sayılı KHK’ye tabi eş veya ebeveyninden dolayı tedavi yardımı hakkı sağlarken SSK veya Bağ-Kur mevzuatına hatta tüm bunları bir çatı altında toplayan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası mevzuatına göre erkek çocuklar ancak yükseköğrenime devam ediyor olması şartıyla sigortalı veya emekli ebeveyninden dolayı sağlık yardımı hakkına sahip olabiliyordu.
Yine memur veya 399 sayılı KHK’ye tabi sözleşmeli personelin bakmakla yükümlü olduğu bekâr ve menfaat karşılığı çalışmayan kız çocukları kaç yaşında olurlarsa olsunlar ebeveynlerinden dolayı tedavi haklarını korurken 5510 sayılı SSGSS Kanununa göre kız çocukları da erkek çocuklar gibi ancak 25 yaşına kadar sağlık yardımı hakkına sahip olabiliyorlardı.
Keza Memur veya 399 sayılı KHK’ye tabi eş veya ebeveyni üzerinden tedavi yardımı hakkı bulunan erkek çocuğun çalışmaya başladığı durumda sağlık ve tedavi yardımı sürecinde uyumsuzluk yaşanıyordu. Zira memuriyet kapsamına girildiğinde kendisi veya bakmakla yükümlü aile bireyleri aynı gün sağlık yardımı hakkına da kavuşmuş oluyor, memuriyet kapsamından çıkıldığı gün de sağlık yardımı hakkı aynı gün yitirilmiş olunuyordu. Oysa SSK veya Bağ-Kur’lu olma halinde 90 günlük staj süresinden önce sağlık yardımından faydalanılamadığından kişi çalışmaya başladığı gerekçesiyle memur eş veya ebeveyninden dolayı tedavi yardımı hakkını yitirirken 90 gün boyunca tedavi yardımı şemsiyesinden mahrum kalıyordu. Bu durumun tersi de vakiydi. Zira aynı kişi en az 90 gün çalıştıktan sonra işten ayrıldığında yeniden hem SSK veya Bağ-Kur’dan hem de artık çalışmadığı için memur ebeveyninden dolayı tedavi yardımı hakkına tekrar müstehak hale geliyordu. Bu duruma yol açan etken memur mevzuatının sosyal güvenlik mevzuat ve anlayışına paralel olmayışıydı.
Yasal Dayanak
Durum bu merkezdeyken memur ve 399 sayılı KHK’ye tabi sözleşmeli personelin de Genel Sağlık Sigortası kapsamına 15 Ocak 2010 tarihinden itibaren fiilen alınması durumunda çakışan bu hakların da korunacağı ilkesine 5510 sayılı Kanunun geçici 12 nci maddesinde yer verildi.
Anılan yasadaki “İlgili kanunları gereği tedavi yardımları karşılanan kişiler, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte herhangi bir işleme gerek kalmaksızın, bu Kanun açısından genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılır. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ilgili kanunları gereği bakmakla yükümlü olunan kız çocukları bu Kanun gereğince de bakmakla yükümlü olunan kişi sayılır. Ancak durumlarında değişiklik olduğunda sağlık hizmetlerinden yararlanma koşulları bu Kanun hükümlerine göre yeniden belirlenir. (Ek cümle: 13/2/2011-6111/49 md.) Kız çocuklarının durum değişikliklerinin ortadan kalkması halinde, bu kişiler tekrar ilgili kanunlarına göre bakmakla yükümlü olunan kişi sayılır”
ifadesi durumlarında değişiklik oluncaya kadar memurların erkek çocuklarının, her hal u kârda kız çocuklarının 657 sayılı Kanundan gelen daha avantajlı tedavi yardımı haklarını korumuş oluyor.
Yani 25 yaşını doldurmamış ve öğrenim hayatı devam etmeyen erkek çocuklarıyla kaç yaşında olursa olsun bekâr ve menfaat karşılığı çalışmayan kız çocukları bu durumlarında değişiklik oluncaya kadar 657 sayılı Kanuna dayanan haklarını korumaya devam edecekler. Ancak her iki mevzuata göre de ebeveyni üzerinden tedavi yardımı hakkını kaybetmeye neden olan evlilik veya sigortalı olarak çalışmaya başlama durumlarında boşanma veya işten çıkma vuku bulursa Genel Sağlık Sigortasına yeniden sahip olmaları ilkesi erkekler için yeni mevzuata göre ele alınması gerekiyor. Yani işten çıkan ve öğrenime devam etmeyen 18 yaş üzerindeki erkek çocuk 25 yaşını doldurmamış olsa bile yeniden ebeveyni üzerinden tedavi yardımından yararlanamıyor, GSS kapsamına gireceğinden gelir testi yaptırması gerekiyor.
Fakat 6111 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonucu kız çocukları bu durumda değişiklik faktöründen olumsuz etkilenmiyorlar. Öğrenime devam etmeyen 18 yaşından büyük kız çocuğu, ortaöğrenime devam etse, 0 yaşından büyük kız çocuğu yüksek öğrenime devam etse, 25 yaşından büyük kız çocuğu da bekâr ve çalışmıyor duruma tekrar gelse bile yasal olarak yeniden ebeveyninden tedavi yardımı alma hakkına sahip duruma gelebiliyor.
03 Ağüstos 2015 / 10:14 » » Memurların Erkek Çocuklarının Farklı GSS Hakkı Gözardı Edilmemeli
Şevket Tezel
Memurların Erkek Çocuklarının Farklı GSS Hakkı Gözardı Edilmemeli
Yine yaz dönemindeyiz. Okullar tatil edildi ve kimi erkek çocuklar için GSS problemi başladı. Liseyi bu yıl bitiren ve önümüzdeki güz döneminde bir üniversiteye kayıt yaptıran erkek çocuklar için problem gene bulunmuyor. Bu yıl liseyi bitirip üniversiteye kayıt yaptıramayacak olan veya bu yıl üniversiteyi de bitirmiş ve 25 yaşından da küçük olan erkek çocuklar için de durum farklı tezahür edecek. Bu noktada memurların erkek çocukları SSK’lı veya Bağ-Kurluların erkek çocuklarından veyahut 2010-2015 yılları arasında memuriyetten emekli olanların erkek çocuklarından daha avantajlılar. Neden mi? Açıklayalım.
Genel Sağlık Sigortası 2008’de yürürlüğe girmiş fakat memur ve 399 sayılı KHK’ye tabi sözleşmeli personel de Kamu Personelinin Genel Sağlık Sigortası Kapsamına Alınması Hakkında Tebliği gereği 15.01.2010’dan itibaren Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınmıştı.
657 sayılı Kanunla tanınan tedavi yardımı hakkı ile 5510 sayılı Kanun kapsamındaki genel sağlık sigortasından yararlanma koşulları ise farklı bulunuyordu.
İşte bu farklılığın memurlar GSS kapsamına yasa gereği alınır alınmaz değil, 657 sayılı Kanun kapsamındaki tedavi yardımı alma şartlarını kendi tercihleri sonucu kaybettikten sonra alınmları hakkı getirildi.
Memurlar ve 399 sayılı KHK’ye tabi çalışan sözleşmeli personelin sağlık yardımı hakkı aile yardımı ödeneğine müstehaklığa endekslenmişti. Aile yardımı ödeneği ise herhangi bir şekilde (Kendi çalışmalarından dolayı SSK veya Bağ-Kur’dan) sağlık yardımından faydalanmayan eş için boşanma veya ölüm haline kadar sürdürülüyordu. Çocuk için ödenen yardım ödeneği de çocuğun evlenmesi, erkek çocuklar için 25 yaşın doldurulması, öğrenim yapmaktayken tatil döneminde çalışanlar hariç kendileri hesabına ticarete başlama yahut gerçek veya tüzel kişiler yanında çalışmaya başlama, burs alma veya Devletçe okutulmaya başlama haline kadar sürdürülüyordu.
Mevzuat Paralel Değil
Yaş olarak öğrenime devam etmiyor olsa bile erkek çocuklar 25 yaşını dolduruncaya kadar memur veya 399 sayılı KHK’ye tabi eş veya ebeveyninden dolayı tedavi yardımı hakkı sağlarken SSK veya Bağ-Kur mevzuatına hatta tüm bunları bir çatı altında toplayan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası mevzuatına göre erkek çocuklar ancak yükseköğrenime devam ediyor olması şartıyla sigortalı veya emekli ebeveyninden dolayı sağlık yardımı hakkına sahip olabiliyordu.
Yine memur veya 399 sayılı KHK’ye tabi sözleşmeli personelin bakmakla yükümlü olduğu bekâr ve menfaat karşılığı çalışmayan kız çocukları kaç yaşında olurlarsa olsunlar ebeveynlerinden dolayı tedavi haklarını korurken 5510 sayılı SSGSS Kanununa göre kız çocukları da erkek çocuklar gibi ancak 25 yaşına kadar sağlık yardımı hakkına sahip olabiliyorlardı.
Keza Memur veya 399 sayılı KHK’ye tabi eş veya ebeveyni üzerinden tedavi yardımı hakkı bulunan erkek çocuğun çalışmaya başladığı durumda sağlık ve tedavi yardımı sürecinde uyumsuzluk yaşanıyordu. Zira memuriyet kapsamına girildiğinde kendisi veya bakmakla yükümlü aile bireyleri aynı gün sağlık yardımı hakkına da kavuşmuş oluyor, memuriyet kapsamından çıkıldığı gün de sağlık yardımı hakkı aynı gün yitirilmiş olunuyordu. Oysa SSK veya Bağ-Kur’lu olma halinde 90 günlük staj süresinden önce sağlık yardımından faydalanılamadığından kişi çalışmaya başladığı gerekçesiyle memur eş veya ebeveyninden dolayı tedavi yardımı hakkını yitirirken 90 gün boyunca tedavi yardımı şemsiyesinden mahrum kalıyordu. Bu durumun tersi de vakiydi. Zira aynı kişi en az 90 gün çalıştıktan sonra işten ayrıldığında yeniden hem SSK veya Bağ-Kur’dan hem de artık çalışmadığı için memur ebeveyninden dolayı tedavi yardımı hakkına tekrar müstehak hale geliyordu. Bu duruma yol açan etken memur mevzuatının sosyal güvenlik mevzuat ve anlayışına paralel olmayışıydı.
Yasal Dayanak
Durum bu merkezdeyken memur ve 399 sayılı KHK’ye tabi sözleşmeli personelin de Genel Sağlık Sigortası kapsamına 15 Ocak 2010 tarihinden itibaren fiilen alınması durumunda çakışan bu hakların da korunacağı ilkesine 5510 sayılı Kanunun geçici 12 nci maddesinde yer verildi.
Anılan yasadaki “İlgili kanunları gereği tedavi yardımları karşılanan kişiler, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte herhangi bir işleme gerek kalmaksızın, bu Kanun açısından genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılır. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ilgili kanunları gereği bakmakla yükümlü olunan kız çocukları bu Kanun gereğince de bakmakla yükümlü olunan kişi sayılır. Ancak durumlarında değişiklik olduğunda sağlık hizmetlerinden yararlanma koşulları bu Kanun hükümlerine göre yeniden belirlenir. (Ek cümle: 13/2/2011-6111/49 md.) Kız çocuklarının durum değişikliklerinin ortadan kalkması halinde, bu kişiler tekrar ilgili kanunlarına göre bakmakla yükümlü olunan kişi sayılır”
ifadesi durumlarında değişiklik oluncaya kadar memurların erkek çocuklarının, her hal u kârda kız çocuklarının 657 sayılı Kanundan gelen daha avantajlı tedavi yardımı haklarını korumuş oluyor.
Yani 25 yaşını doldurmamış ve öğrenim hayatı devam etmeyen erkek çocuklarıyla kaç yaşında olursa olsun bekâr ve menfaat karşılığı çalışmayan kız çocukları bu durumlarında değişiklik oluncaya kadar 657 sayılı Kanuna dayanan haklarını korumaya devam edecekler. Ancak her iki mevzuata göre de ebeveyni üzerinden tedavi yardımı hakkını kaybetmeye neden olan evlilik veya sigortalı olarak çalışmaya başlama durumlarında boşanma veya işten çıkma vuku bulursa Genel Sağlık Sigortasına yeniden sahip olmaları ilkesi erkekler için yeni mevzuata göre ele alınması gerekiyor. Yani işten çıkan ve öğrenime devam etmeyen 18 yaş üzerindeki erkek çocuk 25 yaşını doldurmamış olsa bile yeniden ebeveyni üzerinden tedavi yardımından yararlanamıyor, GSS kapsamına gireceğinden gelir testi yaptırması gerekiyor.
Fakat 6111 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonucu kız çocukları bu durumda değişiklik faktöründen olumsuz etkilenmiyorlar. Öğrenime devam etmeyen 18 yaşından büyük kız çocuğu, ortaöğrenime devam etse, 0 yaşından büyük kız çocuğu yüksek öğrenime devam etse, 25 yaşından büyük kız çocuğu da bekâr ve çalışmıyor duruma tekrar gelse bile yasal olarak yeniden ebeveyninden tedavi yardımı alma hakkına sahip duruma gelebiliyor.