Merhaba,
ankraj seciminin sablonu yok, cunku her durum farkli ozellikler icerir, ancak bazi temel ilkeleri siralarsak, gerisi sizin duruma gore uygulamaniza kalacaktir.
Olayi en kotu durma gore degerlendirmek durumundayiz. Isci dustu, boslukta sallanmamali! Yani gobek baginin uzunlugu, iscinin kenardan dustugunde tamamen boslukta sallanacak sekilde uzun olmamali. Kenar ve orta arasinda gezinilen calismalarda, isci gobek bagini ikiye katlayip, tek dugum (ilmek atip) uzatip, kisaltmali. Bu sayede ortada calisirken uzun gobekbagi degil ancak isini yapacak uzunlukta gobekbagi ile calisir ve dustugunde kenara kadar gelmez, toparlanmasi kolay olur. Lanyard kelimesini Turkce olmadigi icin kullanmiyorum.
Gobekbagi (aslinda sirtinda ve agirlik merkezinin ustunde = duserse bas asagi sallanmasin diye) bir ucu karabinle emniyet kemerine, diger ucu yatay, dusey veya dogrudan ankraja karabinle tutturulur. Karabinler kilitli tiptir = kapi tabir edilen yayli mandal vidali bir yuksukle kazayla acilmamasi icin 'kilitlenir'. Karabinler celikten olanlardan secilir. Gobekbagi karabinlere 8'li tabir edilen, yukte acilmayan bir dugumle baglanir ve ek emniyet olarak bas uca bir de tek dugum atilir. Diger dugum tipleri yukse siyrilirlar.
Yatay ve dusey yasam hatlari, hatta kac kisi calisacagina gore secilir. Tek kisi calisacaksa 12mm capli statik ip uygun dusecektir. Birkec kisi calisacaksa ustu plastik kapli 6-8 mm celik halat daha uygun duser. Temel ilke, biri duserse digerlerinin de dengesini bozup dusurmemesi ve akraj atarsa ve ipten siyririp duserse digerleri de siyrilip dusmemeleridir.
Bunun icin ankraj secilirken, eger atarsa ne olur diye onceden dusunmek uygun olur. Ornegin catida calisirken, mahya botunca yatay hat cektiniz. Yatay hattin uclarini nerelere baglayacaksiniz. Bunu onceden bulup, hazirlik yapmaniz lazim. Tavan betonuna celik dubel mi atacaksiniz, baca etrafina bir hat donup, sabitledikten sonra bir karabinle yasam hattini bu sabit hatta mi baglayacaksiniz, bu sorulari onceden calisip cozmeniz lazim. Soru, bu ankraj dusme yukunu ceker mi ve ankraj atarsa ilave ne tedbir almaliyiz ki isci hattan siyrilip dusmesin olacaktir. Celik dubel atiyorsaniz 2, tercihan 3 dubel, belki 50 cm arayla (blok beton koparmasin diye) atip, her birinden mustakil hat veya yuk dengelemeli hat (bunun tarifi burada pek mumkun degil) cekip, sonra yasam hattini karabinle bunlarin demetine tutturmak olacaktir. Burada prensip her dubelden ayri, mustakil hat gelmesidir, yani bir dubel atarsa, digerleri is gormeye devam etmesidir. Ornein 10mm celik dubel attiniz, halkali vida veya kulak denen celik halkali baglantilari civatayla dubele sikiladiniz. Bunlardan birer karabinle, birer kisa hat, ortak tek karabine baglanir, yasam hattinin ucundaki 8'li ilmek de bu karabine baglanir. Bu sayede, yasam hattindan gelecek yuk 2 veya 3'e bolunmus olur ve dubellerden biri atsa bile, digerleri hala is gorur olur, yasam hattinin ucu bosa cikmaz ve yasam hattindan siyrilip, bosluga dusme olmaz. Celik dubel kullanilacaksa, dikkat edilecek husus, gucun dubelin eksenine dik aciyla gelmesidir, yani dubel yuklenince cekip, cikaracak bicimde yuk gelmesine bastan engel olunmasidir.
Cati cok girintili, cikintili veya yekpare ve ankraj vermiyorsa, her isciye tek hat baglayip, hattin diger ucuna egitim almis bir baska isci yerlestirip, devamli gergin bir halatla catida calisma yapilabilir. Hattin emniyetini alan isci, baska bir gobek bagiyla munasip bir ankraja baglanmis olur ve isin geregine uygun, catida calisan isciye bagli hatti uzatip, kisaltarak devamli gergin bir hat saglar. Emniyet alan isci egitimden gecmeli, nasil emniyet alacagini, ellerini hattan ayirmadan ipi nasil kisaltip, uzatacagini ve ne tur ekipman kullanacagini ogrenmesi gerekir.
Boyle bir calisma yaparsaniz, endustriyel dagcilik yapan sirketlerden (bunlar dagcilar ve kaya tirmanicilaridir) fatura ve egitime katilma belgesi karsiligi egitim alir, belgeleri iscilerin ozluk dosyalarina koyarsiniz.
Konunun ozeti, asagi, yukari boyle, ama aslinda pek de kimsenin uzerinde durmadigi, kaza olunca, ah, vah edenin cok oldugu bir husustur.
Selamlar, kolay gelsin,
--
Ender Batur
riskyonetimi yahoo grubu