Mekanik ve Kimyasal Testler
Zayıf akım kabloları akıllı veya yarı akıllı binalar, hastaneler, sinemalar, tiyatrolar, okullar, alışveriş merkezleri, havaalanları, fabrikalar, tüneller vb. yerlerde kullanılacakları için alevi iletmeme, yaymama, düşük duman yoğunluğu, zehirli ve aşındırıcı gaz içermeme gibi özelliklere sahip olmalıdır. Ancak ve ancak üzerlerinde yapılan testler sonucunda bu dayanıklılıklarından emin olunabilir. Laboratuvarlarda yapılan ömür testlerinden larına uygulanan mekanik ve kimyasal testleri bu yazıda bulacaksınız.
►Çekme Dayanımı & Kopma Uzaması Testi
Kabloyu oluşturan plastik ve iletkenlerin dayanıklılığını belirlemek amacıyla yapılır. Test sonucunda malzemelerin dayanabilecekleri maksimum kuvvet ve bu kuvvette uzama yüzdeleri ölçülür. Test oda sıcaklığında veya N gazı ile -60°C’ye kadar soğutulmuş deney hücresinde soğuk ortam simüle edilerek yapılmaktadır.
►Kılıf Yazısı Kalıcılık Testi
Bu test ile kullanımı sonucunda silinme riski olan kılıf yazısının dayanıklılığı belirlenir.
► Şekil 1: Kılıf Yazısı Kalıcılık Testi
►Yaşlandırma Testleri
Kablolar sıcak, soğuk, nemli, sulu, yoğun güneş ışığına maruz kalan vs.. gibi ortamlarda kullanılabilirler. Bu testlerde amaç kabloyu meydana getiren malzemelerin bu ortamlara ne kadar dayanıklı olduğunu görmektir. Bu malzemeler testlere göre değişen çeşitli şartlara maruz bırakılır. Yaşlandırma testlerinde, yaşlandırma öncesi alınan şahit numuneler ile yaşlandırma sonrası elde edilen numuneler karşılaştırılarak malzemelerin dayanıklılığı gözlemlenir.
►Et Kalınlığı ve Çap Ölçümü
Özel mikroskop ile gerçekleştirilen bu testlerde ortalama ve minumum et kalınlığı, dış kılıf çapı, iç çap, kesit alanı farklı noktalardan gerçekleştirilerek belirlenebilmektedir. Manuel olarak elle de yapılabilecek bu testlerde mikroskop tercih edilme sebebi %100’e yakın doğru sonuç elde etmektir.
►Yoğunluk Tayini Testi
Kabloyu oluşturan malzemelerin yoğunluk tayinini yapmak amacıyla, birim hacimdeki kütlesi ölçülür.
►Büzülme Testi
Tanımlı koşullar altında ısıtılan ürünün büzülme miktarını tespit etmek amacıyla yapılan testtir. Büzülme ölçüsü olarak (%) yüzde kullanılır. Büzülme oranı özellikle sıcak bölgelerde ve bağlantı başlarında oldukça önemli bir yere sahiptir.
►Düşük Sıcaklık Testi
Düşük sıcaklıkta kablo performansını görmek amacıyla standartlarda belirtilen sıcaklıklarda darbe, bükme ve uzama testleri yapılır.
►Su Emme Testi
Standartlarda belirtilen sıcaklık ve sürelerde suya maruz bırakılan numuneye test sonrası çekme dayanımı kopma uzaması testi yapılarak şahit numunelerle kıyaslama yapılır.
► Şekil 2: Su Emme Testi
►Sıcakta Çekme Testi
Bu test ile kabloyu oluşturan malzemelerin sıcakta yüke maruz kalmaları durumunda ne kadar kalıcı uzamaya uğrayacakları tespit edilir.
►Isıl Şok Testi
Kablolar kullanıldıkları ortamların mevsim şartlarından dolayı sıcaklık değişimlerine maruz kalabilmektedirler. Test ile kabloların bu duruma dayanımı gözlemlenir.
►Yüksek Sıcaklıkta Basınç Testi
Yüksek sıcaklıklarda kabloların darbelere dayanım gücü belirlenir.
►Bükülgenlik Testi
Kablonun yalıtım kalitesini ölçmek için yapılan bir testtir. Test süresi 54 saattir. Bu süre boyunca kablonun değişik noktaları hareket eden test aparatı vasıtasıyla kuvvete maruz bırakılır. Test boyunca iletimini devam ettirmeli ve test sonucunda kabloda herhangi bir çatlama, yarık, ezilme vs.. olmamalıdır.
►Isıl Kararlılık Testi
Yalıtım ve kılıflara yapılan bu test ile malzemelerin kararlılıkları pH değerleri referans alınarak gözlemlenir.
►UV Dayanım Testi
Yaşlandırma testlerinden birisidir. Kablolar kullanıldıkları ortam şartlarına göre, yoğun miktarda güneş ışığı, kar-yağmur suyu ve nem’e maruz kalabilmektedirler. UV Cihazı ile bu ortamlar simüle edilerek kablo plastiklerinin bu ortamlara uygunluğu gözlemlenir. Test süresi 1 aydır.
►Mineral Yağ Testi
Standartlarda belirtilen süre ve sıcaklıkta kablo numunesi yağa maruz bırakılır. Daha sonra numuneye göre değişen testler yapılarak kablonun yağa dayanımı belirlenir.
► Şekil 3: Mineral Yağ Testi
►Hidrokarbona Dayanım Testi
Kabloların Alifatik Hidrokarbon dayanımını test etmek amacıyla bu test yapılır.
Zayıf akım kabloları akıllı veya yarı akıllı binalar, hastaneler, sinemalar, tiyatrolar, okullar, alışveriş merkezleri, havaalanları, fabrikalar, tüneller vb. yerlerde kullanılacakları için alevi iletmeme, yaymama, düşük duman yoğunluğu, zehirli ve aşındırıcı gaz içermeme gibi özelliklere sahip olmalıdır. Ancak ve ancak üzerlerinde yapılan testler sonucunda bu dayanıklılıklarından emin olunabilir. Laboratuvarlarda yapılan ömür testlerinden larına uygulanan mekanik ve kimyasal testleri bu yazıda bulacaksınız.
►Çekme Dayanımı & Kopma Uzaması Testi
Kabloyu oluşturan plastik ve iletkenlerin dayanıklılığını belirlemek amacıyla yapılır. Test sonucunda malzemelerin dayanabilecekleri maksimum kuvvet ve bu kuvvette uzama yüzdeleri ölçülür. Test oda sıcaklığında veya N gazı ile -60°C’ye kadar soğutulmuş deney hücresinde soğuk ortam simüle edilerek yapılmaktadır.
►Kılıf Yazısı Kalıcılık Testi
Bu test ile kullanımı sonucunda silinme riski olan kılıf yazısının dayanıklılığı belirlenir.
► Şekil 1: Kılıf Yazısı Kalıcılık Testi
►Yaşlandırma Testleri
Kablolar sıcak, soğuk, nemli, sulu, yoğun güneş ışığına maruz kalan vs.. gibi ortamlarda kullanılabilirler. Bu testlerde amaç kabloyu meydana getiren malzemelerin bu ortamlara ne kadar dayanıklı olduğunu görmektir. Bu malzemeler testlere göre değişen çeşitli şartlara maruz bırakılır. Yaşlandırma testlerinde, yaşlandırma öncesi alınan şahit numuneler ile yaşlandırma sonrası elde edilen numuneler karşılaştırılarak malzemelerin dayanıklılığı gözlemlenir.
►Et Kalınlığı ve Çap Ölçümü
Özel mikroskop ile gerçekleştirilen bu testlerde ortalama ve minumum et kalınlığı, dış kılıf çapı, iç çap, kesit alanı farklı noktalardan gerçekleştirilerek belirlenebilmektedir. Manuel olarak elle de yapılabilecek bu testlerde mikroskop tercih edilme sebebi %100’e yakın doğru sonuç elde etmektir.
►Yoğunluk Tayini Testi
Kabloyu oluşturan malzemelerin yoğunluk tayinini yapmak amacıyla, birim hacimdeki kütlesi ölçülür.
►Büzülme Testi
Tanımlı koşullar altında ısıtılan ürünün büzülme miktarını tespit etmek amacıyla yapılan testtir. Büzülme ölçüsü olarak (%) yüzde kullanılır. Büzülme oranı özellikle sıcak bölgelerde ve bağlantı başlarında oldukça önemli bir yere sahiptir.
►Düşük Sıcaklık Testi
Düşük sıcaklıkta kablo performansını görmek amacıyla standartlarda belirtilen sıcaklıklarda darbe, bükme ve uzama testleri yapılır.
►Su Emme Testi
Standartlarda belirtilen sıcaklık ve sürelerde suya maruz bırakılan numuneye test sonrası çekme dayanımı kopma uzaması testi yapılarak şahit numunelerle kıyaslama yapılır.
► Şekil 2: Su Emme Testi
►Sıcakta Çekme Testi
Bu test ile kabloyu oluşturan malzemelerin sıcakta yüke maruz kalmaları durumunda ne kadar kalıcı uzamaya uğrayacakları tespit edilir.
►Isıl Şok Testi
Kablolar kullanıldıkları ortamların mevsim şartlarından dolayı sıcaklık değişimlerine maruz kalabilmektedirler. Test ile kabloların bu duruma dayanımı gözlemlenir.
►Yüksek Sıcaklıkta Basınç Testi
Yüksek sıcaklıklarda kabloların darbelere dayanım gücü belirlenir.
►Bükülgenlik Testi
Kablonun yalıtım kalitesini ölçmek için yapılan bir testtir. Test süresi 54 saattir. Bu süre boyunca kablonun değişik noktaları hareket eden test aparatı vasıtasıyla kuvvete maruz bırakılır. Test boyunca iletimini devam ettirmeli ve test sonucunda kabloda herhangi bir çatlama, yarık, ezilme vs.. olmamalıdır.
►Isıl Kararlılık Testi
Yalıtım ve kılıflara yapılan bu test ile malzemelerin kararlılıkları pH değerleri referans alınarak gözlemlenir.
►UV Dayanım Testi
Yaşlandırma testlerinden birisidir. Kablolar kullanıldıkları ortam şartlarına göre, yoğun miktarda güneş ışığı, kar-yağmur suyu ve nem’e maruz kalabilmektedirler. UV Cihazı ile bu ortamlar simüle edilerek kablo plastiklerinin bu ortamlara uygunluğu gözlemlenir. Test süresi 1 aydır.
►Mineral Yağ Testi
Standartlarda belirtilen süre ve sıcaklıkta kablo numunesi yağa maruz bırakılır. Daha sonra numuneye göre değişen testler yapılarak kablonun yağa dayanımı belirlenir.
► Şekil 3: Mineral Yağ Testi
►Hidrokarbona Dayanım Testi
Kabloların Alifatik Hidrokarbon dayanımını test etmek amacıyla bu test yapılır.