• Sayın Üyeler,

    Site görünümünün gündüz açık renk tema, gece koyu renk tema olacak şekilde otomatik değişmesini sağlayan bir düzenleme yapılmıştır. Görünümün otomatik değişmesini istemiyorsanız, bu ayarı hesap tercihlerinizden kolaylıkla değiştirebilirsiniz. Açık/Koyu temalar arasında ki geçişin otomatik olmasını istemeyen üyelerimiz üst menüde yer alan simgeler yardımıyla da kolayca geçiş yapabilirler.

    Site renklerinin günün saatine göre ayarlanmasının göz sağlığına faydaları olduğu için böyle bir düzenleme yapılmıştır. Fakat her üye görünüm rengini tercihine göre kullanmaya devam edebilecektir.

Elektromanyetik Girişim (emi) Nedir?

Musa Kamil Ekin

Yönetim Grubu
Katılım
6 Nisan 2015
Sertifika
C Sınıfı
Firma
BelKo ltd.şti.
Elektromanyetik girişim, elektrik ve elektronik cihazların performasında azalmalara, bozulmalara veya hatalı işlemesine yol açan radyo frekanslarında doğal veya insan kaynaklı her türlü bozucu etki veya işaret olarak tanımlanabilir.

Günlük hayattan elektromanyetik girişim örnekleri vermek gerekirse; radyo dinlerken polis telsizlerinin araya girmesi, cep telefonlarının araç ABS sistemlerini etkilemesi, baskı devrelerde sızıntı, cep telefonu ile konuşurken bilgisayarda gürültü oluşması gibi örnekler listelenebilir.

Bir cihazın elektromanyetik uyumlu olarak kabul görülmesi için 3 şart vardır:

Kendi içinde girişime yol açmamak (öz uyumluluk).
Diğer cihazlara girişimde bulunmamak.
Diğer cihazlardan kaynaklanan girişime karşı bağışıklı olmak.

235.jpg


Şekil 2: Test Cihazında Elektromanyetik Girişim Portları

Elektromanyetik girişim, cihazın etkilendiği elektromanyetik ortamın bir sonucu olarak gözlenir. Belirli bir bölgede meydana gelen tüm elektromanyetiksel olaylar, o bölgenin elektromanyetik ortamını oluştururlar. Oluşan bu elektromanyetik ortamın başlıca etkileri de EMI ve EMC olarak söylenebilir. Elektromanyetik çevreyi ise karakterize etmek istersek,2 unsur karşımıza çıkar:

Frekans / Zaman
Genlik ( Elektromanyetik enerjinin şiddeti veya gerilim-akım cinsinden değeri vb.)

2464.jpg


Şekil 3: Elektromanyetik Spektrum

Elektromanyetik girişimi oluşturan başlıca sebepler; kalitesiz kablolar, baskı devre elemanları, bağlantı noktalarındaki sızıntılar, dirençler, kondansatörler, indüktörler, eleman değişikliği, elektromekanik cihazlar, sayısal devre elemanları, mekanik anahtarlar şeklinde bir liste yapılabilir.


Elektromanyetik Girişim İçin Alınabilecek Önlemler Nelerdir?

EMI durumuna karşı alınabilecek ilk önlem topraklama olabilir. Topraklamanın amacı elektromanyetik girişime yol açabilecek radyo frekansı gerilimlerinin oluşumunu azaltmaktır.

Alınabilecek ikinci önlem ise ekranlamadır. Ekranlama belirli bir bölgeyi dış elektromanyetik ortamdan izole etmek veya iç elektromanyetik ortamın dışarıya sızmasını engellemek amacıyla yapılır.

Bir diğer önlem ise bağlama yöntemidir. Bağ; iki iletken arasındaki elektriksel bağlantı olarak kabul edilirse, referans noktasının cihazın her noktasında aynı seviyede olması sayesinde elektromanyetik girişimi en aza indirgeme amaçlı olarak bağlama yöntemi kullanılır. Bu durum da bağlantıların mükemmel olmasına yani düşük empedanslı bir devre tasarlanmasına bağlıdır.

Alınabilecek bir başka önlem, filtrelemedir. Filtreler, iletkenler üzerinden yayılan elektromanyetik girişimi engellemek amacıyla tasarlanabilirler. Bu doğrultuda her devreye özel bir filtre devresi de tasarlanabilir.

457.jpg

Şekil 4: Filtre Devresi Örneği

Alınabilecek son önlem ise kablolamadır. Kablo, elektromanyetik enerjiye ulaşacağı yüke kadar kılavuzluk eder. Sistemin en uzun parçalarını oluştururlar ve bundan dolayı EMI gürültüsünün ortamdan alınıp verilmesinde etkin birer anten görevini üstlenirler.


Elektromanyetik Uyumluluk (EMC) Nedir?

Elektromanyetik uyumluluk, elektromanyetik enerjinin yaratılması, iletilmesi ve alınması durumlarında sağlanan ve elektromanyetik açıdan bir girişim oluşturmayacak her türlü etki olarak tanımlanabilir.

Oluşan standartlar sonucunda bir elektronik ürünün pazarlanabilmesi açısından elektromanyetik uyumluluk çok önemli bir kriter haline gelmiştir. Eğer bir ürün herhangi bir ülkenin elektromanyetik uyumluluk koşullarını sağlamıyorsa, ürün o ülkede satılamaz.

CE_Made_in_China.jpg


Şekil 5: Testlerden Geçen Ürünlerin Kutusuna "CE" sembolü yapıştırılır

Teknolojinin gelişimi sonucunda, elektronik cihaz veya sistem tasarımında elektromanyetik uyumluluk, diğer geleneksel tasarım kriterleri kadar önemli bir tasarım kriteri haline gelmiştir.

1996 yılından itibaren EMC standartları elektronik cihazlar için zorunlu hale getirilmiştir. Bu yüzden ürünlerini satmak isteyen üreticilerin çeşitli testlerden geçen cihazlarına "CE"işaretini koymaları gerekmektedir.

EMI ve EMC Doğrulama Testleri

Elektromanyetik uyumluluk ve girişim konusunda hem cihaz seviyesinde hem de platform ve sistem seviyesinde çeşitli testler mevcut. Bu testlerde kullanılan ölçütler de EMI - EMC Standartları olarak belirlenmişlerdir. Bu standartlar ürünün elektromanyetik olarakkalitesini belirleyen başlıca unsurlardır. Standartlarda iki önemli unsur yer alır:

Test sınır değerleri.
Test yöntemleri.

Askeri cihazlar için ayrı standartlar mevcut iken ticari cihazlar için de ayrı standartlar mevcuttur. EMI - EMC testinin iki yönü vardır:

Emisyon
Alınganlık ( Bağışıklık )

6789.jpg


Şekil 6: Testlerin Ana Temelleri

Emisyon testleri de 2 farklı yol ile yapılır. İlk olarak iletkenlik yoluyla yapılan emisyon testlerinde cihazın veya sistemin akım ve gerilim parametreleri ölçülür. Bu parametreler ölçülürken de akım probu ile akım, LISN ( Line Impedance Stabilization Network - Hat Empedansı Sabitleyici Şebeke ) ile de gerilim ölçülür.

LISN.jpg

Şekil 7: Kapağı Çıkarılmış LISN Cihazı

Işıma yoluyla emisyon testlerinde ise elektrik alan ve manyetik alan ölçülür. Ölçüm yöntemi olarak da elektrik alan antenleri veya halka antenler kullanılır. Bikonik antenler ( 30 - 300 MHz), Log - periyodik antenler ( 300 - 200 MHz) veya Huni antenler ( 2.000 - 18.000 MHz) de kullanılabilir.

EMI Alıcı kullanarak da tüm bu ölçümler çok daha kolay bir şekilde gerçekleştirilebilir. Bunun yanı sıra elektrik alan probu kullanarak da yüksek alanların ölçümü de sağlanabiliyor.

Tüm bu testlerde kullanılan 4 farklı test ortamı bulunmakta:

Ekranlı Oda
Yarı Yansımasız Oda
Tam Yansımasız Oda
Açık Saha Test Alanı


23t23.jpg


Şekil 8: Tübitak EMI - EMC Açık Saha Test Alanı

Ekranlı oda, dış elektromanyetik ortamdan yalıtılmış bir alandır. Faraday kafesi bunun en büyük ve ilk örneğidir. Yansımasız oda ise duvarlarında elektromanyetik dalgayı soğurucumalzeme bulunan alandır.

2351.jpg


Şekil 9: Yansımasız Oda

Kaynak:

► Tübitak Uluslararası Metroloji Enstitüsü
► Shunt Technologies
► Elektrik Mühendisleri Odası


12.08.2015
Please, Giriş Yap or Kayıt Ol to view URLs content!
 
Üst