- #1
Konu Sahibi
İş sağlığı ve güvenliği disiplininin bir bölümünün hukuk ile bağlantılı olduğu yadsınamaz gerçek. Kanun, yönetmelikler ve tebliğler iş güvenliği profesyonelleri tarafından neredeyse ezbere biliniyor ve hukuki yönergeler sahada uygulanmaya çalışılıyor. İşin mühendislik, kontrol ve diğer işleyişlerini de düşünürsek “evrak hazırlamak” iş güvenliği profesyonelleri için çok önemli bir hal alıyor. Bazen durum öyle bir noktaya geliyor ki iş güvenliği profesyoneli dosyaların arasından sıyrılıp asli görevi olan saha faaliyetlerini gerçekleştiremiyor. Bu durum işin özünün kaçırıldığını gösteriyor ancak, daha da önemlisi iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerinin “evrak hazırlama” eylemine evrilme riski mevcut.
Bu durumun nedenlerini gözlemlediğimde ortaya çarpıcı bir tez çıkardım ve konu evrak – vicdan eksenine kadar genişledi. Gözlemlediğim şu ki: 6331 öncesi iş güvenliği sektörü (onların tanımıyla) içinde olan ve iş sağlığı ve güvenliği duayenleri olarak genelde danışmanlık yapan büyüklerimiz bizleri (yeni iş güvenliği profesyonellerini) “evrak” ile korkutuyor, terbiye ediyor ve bizleri evrak üzerine yoğunlaşmaya zorluyor. Oysa iş sağlığı ve güvenliği her şeyden önce bir kültür ve sosyal sorumluluk ağırlıklı bir meslektir. Alın size güzel ülkemiz adına bir iş güvenliği çatlağı daha.
Sevgili evrak duayenlerimiz bir işyerine girdiklerinde orada işçileri değil evrakları olmayan işçileri görüyorlar. Evrakları tamamlanan bir işçi onlar için iş sağlığı ve güvenliği açısından mükemmel bir işçi oluveriyor ve o saatten sonra her sorun evrakla çözülebilir oluyor. Mesela, yüksekte çalışma kurallarına uymayan işçilere evraklar imzalatılması onlar için yeterli ya da paraşüt tipi kemerle ilgili ayrıntıları meşhur “kişisel koruyucu zimmet formuna” işlediniz mi çalışanlar onların gözünde uçmayı öğrenmiş oluyor. Bakınız eğer yazının içinde belirtmeseydim bu yazdıklarımı yeni, prim gününden uzman, acemi vs iş güvenliği profesyonelleri yapıyor zannederdiniz. Sizler de çok iyi biliyorsunuz ki “genç” iş güvenliği profesyonelleri öncellikle vicdanlarını yanlarından eksik etmiyorlar.
İş güvenliği duayenlerinden hukuksal açıdan çok şey öğreniyoruz ancak “işin özü” mahkeme karşısında aklanmak mıdır? Böyle bir meslek tanımı olabilir mi: Aman ceza almayayım uzmanı, savcı hangi evrakları ister uzmanı, şirketimi tazminattan hangi evrakla kurtarırım uzmanı, işçilere şunu imzalatayım da öldüklerinde tazminat vermeyelim uzmanı… Bakınız iş güvenliği uzmanlarının hukuki görevleri ve sorumlulukları var ama burası çok önemli, her mesleğin hukuki görevleri ve sorumlulukları var! Bir doktor ameliyat öncesinde hastasına evrakları imzalatıp ameliyatta, “nasılsa evrakları tamam ölse de savcıya veririm kurtulurum” diye düşünüyor mu?
İşin özü en basit anlamıyla kimsenin canının yanmamasıdır. Tecrübesinden teknik olarak faydalanabileceğimiz büyüklerimiz bazı sosyolojik nedenlerden ve ülkemiz adalet sisteminin işleyişinden dolayı korkuyla “evrak” konusuna vurgu yapsalar da, aslolan hayattır… Evet, kimse önemsiz gibi görünen bir A4 yüzünden hukuksal acılar çekmek istemez, çekmeyelim de zaten. Bürokratik bir iş yapmadığımızı anımsayıp işin bilim kısmını merak edelim yeter. Mühendislik, psikoloji, eğitim, sosyoloji, tıp ve adalet iş sağlığı ve güvenliği için temel unsurlarımız olmalı. Yoksa bilirkişi raporuna “Düşeceğini bilecek yaştaydı.” yazıp kafanızı rahatça yastığa koyabilirsiniz.
Birçok dinamiğin hakim olduğu iş güvenliği disiplininde profesyonellerin akıl ve vicdan ile hareket etmesi çok önemli. Teknik olarak bizleri aydınlatan çok değerli hocalarımız bu yazıyı üzerlerine alınmasınlar tabi ki, yine de hepimiz için böyle bir bakış açısı sorunu var, el birliğiyle çözelim diye düşüncelerimi kaleme aldım.
Kaynak :
