GİRİŞ
30.06.2012 tarihinde işletmelerde 6331 sayılı iş Sağlığı ve Güvenliği kanunu tehlikelerin ve risklerin asgari düzeye indirilebilmesi için devlet, işveren ve çalışanlar açısından çalışma yapılmıştır.
İş Sağlığı ve İş güvenliğini kanunu çıkarmaktaki amaç iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önüne geçebilmektir.
Sorunların maddi ve manevi büyük kayıplara ulaşması konunun önemini daha da arttırmaktadır. Başlangıçta fazla önemsenmeyen bu sorunların işletmelerin çalışmasını tehlikeye sokması ve iş verimini olumsuz etkilemesi sonucu, sağlık ve güvenlikle ilgili tedbirlerin alınması gündeme gelmiştir.
Unutulmamalıdır ki;
Bu kanuna önem verilmediği takdirde iş kazaları ve meslek hastalıkları artacaktır. İş kazaları ve meslek hastalıklarının sonuçları ve bu olayların önlenmesi çalışmaları, hem işletmeler hem de ülkeler için sosyal, ekonomik ve politik yönlerden büyük önem taşımaktadır.
İş kazaları sadece çalışanı etkilememekte, bunun yanında Ailelerini, İş arkadaşlarını, İşvereni ve Devleti de etkilemektedir.
İş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek ne kanunla nede yönetmeliklerle olur. Sadece ve sadece eğitimle olur. Bu döngünün başrol oyuncuları Devlet, İşveren ve İşçilerdir. Bütün çalışanların eğitim çalışmalarının içinde olması sağlanmalıdır.
“İş güvenliği bilinci herkes tarafından öğrenilmeli ve her çalışanın işinin bir parçası haline gelmelidir.”
“İş Sağlığı ve Güvenliği bir yaşam biçimi haline getirilmelidir.”
METAL SEKTÖRÜNDE SAHA GÖZETİMİ
Metal sektörü ekonomide en büyük istihdam kapısıdır. Çalışanların bu sektörde çalışma ortamında korunması; devletin, işverenin ve çalışanların bizzat kendilerinin iş güvenliği bilinci ile yaptıkları çalışmalara bağlıdır.
Bilinmelidir ki;
Metal sektörü iş kazalarının ve meslek hastalıklarının en fazla görüldüğü sektörlerden biridir. Bu nedenle bu sektörde saha gözetimi çok büyük önem arz etmektedir.
Metal sektöründe saha gözetimini dört ana başlıkta incelemeliyiz;
1.Devletin görev, yetki ve sorumlulukları,
2.İşverenin sorumlulukları ve yükümlülükleri,
3.İşyeri Hekiminin yetkileri, sorumlulukları ve görevleri,
4.İş Güvenliği Uzmanının yetkileri, sorumlulukları ve görevleri,
5.Çalışanın sorumlulukları ve görevleri,
Son dört maddeler ışığı altında saatlik, günlük, aylık ve yıllık olarak hazırlanan raporları devletin görev, yetki ve sorumlulukları çerçevesinde değerlendirdiğimizde bize saha gözetiminin genel raporunu verir.
1.Devletin görev, yetki ve sorumlulukları;
6331 sayılı kanun kapsamında devletin sorumlulukları;
Devletin görevleri arasında müfettişler nezdinde denetleme ve gerektiğinde idari para cezalarını uygulamalıdır.
2.İşverenin sorumlulukları ve yükümlülükleri;
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’ na göre; işveren, çalışan istihdam eden gerçek veya tüzel kişi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları, ifade etmektedir.
Bu kanunun 4. maddesi;
“İşverenin genel yükümlülüğü”
MADDE 4 – (1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede;
a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.
ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır.
d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.
(2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
(3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez.
(4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.” şeklinde özetlemiştir.
4857 sayılı İş Kanunu ve yönetmeliklere ek olarak İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu yukarıda saydığımız maddeler ile işverenlerin mevcut sorumlulukları artırılmış ve ilave yükümlülükler getirilmiştir.
3.İşyeri Hekiminin yetkileri, sorumlulukları ve görevleri;
20.07.2013 tarihli ve 28713 sayılı Resmi Gazete’ de “İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK” kapsamında İşyeri hekimlerinin saha gözetimi ile ilgili görevleri şunlardır;
İşyeri hekiminin yükümlülükleri
MADDE 11 – (1) İşyeri hekimleri, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve işyerinin meslek sırları, ekonomik ve ticari durumları hakkındaki bilgiler ile çalışanın kişisel sağlık dosyasındaki bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler.
(2) İşyeri hekimleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur.
(3) İşyeri hekimleri, işverene yazılı olarak bildirdikleri iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirlerden acil durdurma gerektiren haller ile yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı gibi hayati tehlike arz edenleri, belirlenecek makul bir süre içinde işveren tarafından yerine getirilmemesi hâlinde, işyerinin bağlı bulunduğu çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne yazılı olarak bildirmekle yükümlüdürler.
(4) İşyeri hekimi, görevlendirildiği işyerinde yapılan çalışmalara ilişkin tespit ve tavsiyeleri ile işyeri hekiminin görevleri başlıklı dokuzuncu maddede belirtilen hususlara ait çalışmalarını, iş güvenliği uzmanı ile birlikte yapılan çalışmaları ve gerekli gördüğü diğer hususları onaylı deftere yazar.
(5) İşyeri hekimi, meslek hastalığı ön tanısı koyduğu vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına sevk eder.
İşyeri hekimler işverene çalışma ortamı gözetimi ve kişisel maruziyet ölçümleri yaptırmakla yükümlüdür.
Çalışma Ortamında Yapılan Ölçümler
+Ortam Toz Ölçümü ( PM1, PM2.5, PM5, PM10)
+Solunabilir Toplam Toz Ölçümü
+Ortam Gürültü Ölçümü
+Ortam Titreşim Ölçümü
+Ortam Kimyasal Ölçümü
+Ortam Aydınlatma Ölçümü
+Termal Konfor Ölçümü
+Ortam VOC Ölçümleri
Kişisel Maruziyet Ölçümleri (İşçi Sağlığı Ölçümleri)
+İş Hijyeni Ölçümleri
+Gürültü Maruziyeti Ölçümü
+Titreşim Maruziyeti Ölçümü
+Gaz Maruziyeti Ölçümü
+Toz Maruziyeti Ölçümü
+VOC (Kimyasal) Maruziyeti Ölçümü
Yukarıda saydığımız maddeler ışığı altında işyeri hekimleri çalışanların günlük sağlık kontrollerini yapmalı, kayıtları tutmalı ve bu kayıtları 10 yıl süre saklamalıdır. İşyeri hekimleri çalışanlar üzerinde yapacağı günlük gözetimlerinde rahatsız olan çalışanın çalıştırmama ya da hangi işe hangi çalışanın fiziksel ve ruhsal yönden uygun olduğuna karar verme yetkisine de sahiptir.
4.İş Güvenliği Uzmanının yetkileri, sorumlulukları ve görevleri;
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 6’ncı maddesi ile her işverenin iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirmek durumunda olduğu belirtmiştir.
29.12.2012 tarihli 28512 sayılı Resmi Gazete ’de “İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK” kapsamında Güvenliği Uzmanlarının saha gözetimi ile ilgili görevleri şunlardır;
İş güvenliği uzmanlarının görevleri
MADDE 9 – (1) İş güvenliği uzmanları, aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür:
a) Rehberlik;
b) Risk değerlendirmesi;
c) Çalışma ortamı gözetimi;
ç) Eğitim, bilgilendirme ve kayıt;
d) İlgili birimlerle işbirliği;
İş Güvenliği uzmanlarının çalışanlara oluşturabilecek Tehlikelere ve Risklere karşı korumak için bilgi vermeli ve rehberlik etmelidir. Saha gözetimi sırasında iş dağılımında iş kazaları ve meslek hastalıklarının oluşmaması ya da mümkün mertebe en aza indirmek için mesleki yeterliliği olan arkadaşları görevlendirmeli ve KKD’lerin verilmesini sağlamalıdır.
Saha gözetimi sırasında oluşabilecek olumsuz olaylarla ilgili uyarmalı ve tutanak tutmalıdır. Ayrıca bu durumla ilgili işverene ve işyeri hekimine bilgi vermelidir. Ve çalışanları eğitime tabi tutulmalıdır.
Saha gözetimi yaparken kullanılan iş ekipmanlarının periyodik bakım, kontrolleri ve ölçümleri yaptırmalı, çalışanlara olumsuz sonuçları konusunda bilgi vermelidir.
Çalışanlar ve iş; bu iki terimin sahada uyumu çok önemli olup, mümkün mertebe ergonomik koşullara uygun çalışma ortamları sağlanmalıdır.
İşyerinde, gece ve gündüz postaları çalışma ortamının gözetimini yapmalıdır.
İşyerinde sahada yeni bir bölüm veya sistem kurulacağı ya da yeni makine, tezgâh ve cihaz alınacağı durumlar da inceleme ve araştırma yaparak sağlık ve güvenlik yönünden uygun seçim yapılması için işverene tavsiyelerde bulunmak,
Saha gözetimi sırasında elde ettiği olumlu ya da olumsuz bütün verileri derleyip İSG Kurul toplantısında diğer arkadaşlarla tartışmalıdır. İSG Kurul üyeleri işyeri ve çalışanlar için faydalı olabilecek kararları almalıdır.
5.Çalışanın sorumlulukları ve görevleri;
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre; çalışan, kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişiyi, ifade eder. Çalışanın da uyması gereken kurallar ve üzerine düşen vazifeleri bulunmaktadır.
Bu kanunun 19. maddesi;
Çalışanların yükümlülükleri
MADDE 19 – (1) Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.
(2) Çalışanların, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır:
a) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek.
b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.
c) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek.
ç) Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
d) Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
Her kesimin görevleri olduğu gibi çalışanında 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği kanunun 19. Maddesinde belirtilmiştir.
Çalışanlar işverenin sağlayacağı ekipmanların kullanımını ne kadar düzgün öğrenip kullanmaya çalışırlarsa hem kendileri hem de işveren için faydalı olabilirler.
Bununla bitiyor mu? Hayır…
Çalışma hayatının başrol oyuncuları içinde yer alan çalışanlar sahanın en tehlikeli bölgesinde yer almaktadırlar. Ne kanunlarla nede yönetmeliklerle yönlendirilebilirler. Kanunlar ve yönetmelikler sadece yol göstericidir. Bunu genişletmek ve çalışma hayatına uyarlamak tamamen çalışanların elindedir. Bu durumda ancak ve ancak eğitimle olur.
Her işin başı eğitimdir…
SONUÇ;
İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için devlet mevzuat çerçevesinde, sahada ise işveren ve işçi kesiminin ortak çabası sağlanmalıdır. Devlet hazırlanmış yönetmeliklerle, mümkün olduğunca eksiksiz bir mevzuat oluşturulmalı, bu mevzuatın işyerlerinde uygulanmasının sağlanması, iyi bir denetim sisteminin oluşturulması, önleme politikalarına ağırlık verilmesi ve iş güvenliği bilincinin eğitim yoluyla işçi ve işverenlerde geliştirilmesi gerekmektedir. Devletin Bakanlık nezdinde iş güvenliğiyle ilgili olarak yasa koyma, denetim ve yaptırım uygulama ödevleri vardır. İşverenlerin de çalışanlarında ve sendikaların hazırlanan ya da hazırlanmış mevzuata ayak uydurmalıdır. Topluma bu bilinç kazandırılmalıdır.
İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasında ana unsur işçi olduğundan, işçinin yaptığı iş, kişisel özellikleri, eğitim durumu gibi unsurlar işveren tarafından dikkate alınmalıdır. Çalışma ortamının tehlike sınıfına sahip bölümlerdeki çalışanlar ve büro kısmında çalışan işçiler için farklı iş sağlığı ve güvenliği önlemi almakla yükümlüdür.
Bu kapsamda işçilerde uymalıdır. Uymayan işçiler uyarılmalı gerektiğin de idari para ile cezalandırılmalıdır. İşçiler ortama kendilerine ve çevresine dikkat etmelidir.
Unutulmamalıdır ki;
İş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin uygulanması işyerinin bütünü ve çalışan işçilerin tamamı için önem taşımaktadır.
Musa Kamil EKİN
C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
30.06.2012 tarihinde işletmelerde 6331 sayılı iş Sağlığı ve Güvenliği kanunu tehlikelerin ve risklerin asgari düzeye indirilebilmesi için devlet, işveren ve çalışanlar açısından çalışma yapılmıştır.
İş Sağlığı ve İş güvenliğini kanunu çıkarmaktaki amaç iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önüne geçebilmektir.
Sorunların maddi ve manevi büyük kayıplara ulaşması konunun önemini daha da arttırmaktadır. Başlangıçta fazla önemsenmeyen bu sorunların işletmelerin çalışmasını tehlikeye sokması ve iş verimini olumsuz etkilemesi sonucu, sağlık ve güvenlikle ilgili tedbirlerin alınması gündeme gelmiştir.
Unutulmamalıdır ki;
Bu kanuna önem verilmediği takdirde iş kazaları ve meslek hastalıkları artacaktır. İş kazaları ve meslek hastalıklarının sonuçları ve bu olayların önlenmesi çalışmaları, hem işletmeler hem de ülkeler için sosyal, ekonomik ve politik yönlerden büyük önem taşımaktadır.
İş kazaları sadece çalışanı etkilememekte, bunun yanında Ailelerini, İş arkadaşlarını, İşvereni ve Devleti de etkilemektedir.
İş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek ne kanunla nede yönetmeliklerle olur. Sadece ve sadece eğitimle olur. Bu döngünün başrol oyuncuları Devlet, İşveren ve İşçilerdir. Bütün çalışanların eğitim çalışmalarının içinde olması sağlanmalıdır.
“İş güvenliği bilinci herkes tarafından öğrenilmeli ve her çalışanın işinin bir parçası haline gelmelidir.”
“İş Sağlığı ve Güvenliği bir yaşam biçimi haline getirilmelidir.”
METAL SEKTÖRÜNDE SAHA GÖZETİMİ
Metal sektörü ekonomide en büyük istihdam kapısıdır. Çalışanların bu sektörde çalışma ortamında korunması; devletin, işverenin ve çalışanların bizzat kendilerinin iş güvenliği bilinci ile yaptıkları çalışmalara bağlıdır.
Bilinmelidir ki;
Metal sektörü iş kazalarının ve meslek hastalıklarının en fazla görüldüğü sektörlerden biridir. Bu nedenle bu sektörde saha gözetimi çok büyük önem arz etmektedir.
Metal sektöründe saha gözetimini dört ana başlıkta incelemeliyiz;
1.Devletin görev, yetki ve sorumlulukları,
2.İşverenin sorumlulukları ve yükümlülükleri,
3.İşyeri Hekiminin yetkileri, sorumlulukları ve görevleri,
4.İş Güvenliği Uzmanının yetkileri, sorumlulukları ve görevleri,
5.Çalışanın sorumlulukları ve görevleri,
Son dört maddeler ışığı altında saatlik, günlük, aylık ve yıllık olarak hazırlanan raporları devletin görev, yetki ve sorumlulukları çerçevesinde değerlendirdiğimizde bize saha gözetiminin genel raporunu verir.
1.Devletin görev, yetki ve sorumlulukları;
6331 sayılı kanun kapsamında devletin sorumlulukları;
- Mevzuatı Oluşturmak
- Teşkilatlanma
- Rehberlik ve Danışmanlık
- Mevzuatın Uygulanmasını Denetlemek
- İstatistiki Bilgiler ve Yayınlar Sunmaktır.
Devletin görevleri arasında müfettişler nezdinde denetleme ve gerektiğinde idari para cezalarını uygulamalıdır.
2.İşverenin sorumlulukları ve yükümlülükleri;
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’ na göre; işveren, çalışan istihdam eden gerçek veya tüzel kişi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları, ifade etmektedir.
Bu kanunun 4. maddesi;
“İşverenin genel yükümlülüğü”
MADDE 4 – (1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede;
a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.
ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır.
d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.
(2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
(3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez.
(4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.” şeklinde özetlemiştir.
4857 sayılı İş Kanunu ve yönetmeliklere ek olarak İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu yukarıda saydığımız maddeler ile işverenlerin mevcut sorumlulukları artırılmış ve ilave yükümlülükler getirilmiştir.
3.İşyeri Hekiminin yetkileri, sorumlulukları ve görevleri;
20.07.2013 tarihli ve 28713 sayılı Resmi Gazete’ de “İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK” kapsamında İşyeri hekimlerinin saha gözetimi ile ilgili görevleri şunlardır;
İşyeri hekiminin yükümlülükleri
MADDE 11 – (1) İşyeri hekimleri, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve işyerinin meslek sırları, ekonomik ve ticari durumları hakkındaki bilgiler ile çalışanın kişisel sağlık dosyasındaki bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler.
(2) İşyeri hekimleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur.
(3) İşyeri hekimleri, işverene yazılı olarak bildirdikleri iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirlerden acil durdurma gerektiren haller ile yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı gibi hayati tehlike arz edenleri, belirlenecek makul bir süre içinde işveren tarafından yerine getirilmemesi hâlinde, işyerinin bağlı bulunduğu çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne yazılı olarak bildirmekle yükümlüdürler.
(4) İşyeri hekimi, görevlendirildiği işyerinde yapılan çalışmalara ilişkin tespit ve tavsiyeleri ile işyeri hekiminin görevleri başlıklı dokuzuncu maddede belirtilen hususlara ait çalışmalarını, iş güvenliği uzmanı ile birlikte yapılan çalışmaları ve gerekli gördüğü diğer hususları onaylı deftere yazar.
(5) İşyeri hekimi, meslek hastalığı ön tanısı koyduğu vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına sevk eder.
İşyeri hekimler işverene çalışma ortamı gözetimi ve kişisel maruziyet ölçümleri yaptırmakla yükümlüdür.
Çalışma Ortamında Yapılan Ölçümler
+Ortam Toz Ölçümü ( PM1, PM2.5, PM5, PM10)
+Solunabilir Toplam Toz Ölçümü
+Ortam Gürültü Ölçümü
+Ortam Titreşim Ölçümü
+Ortam Kimyasal Ölçümü
+Ortam Aydınlatma Ölçümü
+Termal Konfor Ölçümü
+Ortam VOC Ölçümleri
Kişisel Maruziyet Ölçümleri (İşçi Sağlığı Ölçümleri)
+İş Hijyeni Ölçümleri
+Gürültü Maruziyeti Ölçümü
+Titreşim Maruziyeti Ölçümü
+Gaz Maruziyeti Ölçümü
+Toz Maruziyeti Ölçümü
+VOC (Kimyasal) Maruziyeti Ölçümü
Yukarıda saydığımız maddeler ışığı altında işyeri hekimleri çalışanların günlük sağlık kontrollerini yapmalı, kayıtları tutmalı ve bu kayıtları 10 yıl süre saklamalıdır. İşyeri hekimleri çalışanlar üzerinde yapacağı günlük gözetimlerinde rahatsız olan çalışanın çalıştırmama ya da hangi işe hangi çalışanın fiziksel ve ruhsal yönden uygun olduğuna karar verme yetkisine de sahiptir.
4.İş Güvenliği Uzmanının yetkileri, sorumlulukları ve görevleri;
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 6’ncı maddesi ile her işverenin iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirmek durumunda olduğu belirtmiştir.
29.12.2012 tarihli 28512 sayılı Resmi Gazete ’de “İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK” kapsamında Güvenliği Uzmanlarının saha gözetimi ile ilgili görevleri şunlardır;
İş güvenliği uzmanlarının görevleri
MADDE 9 – (1) İş güvenliği uzmanları, aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür:
a) Rehberlik;
b) Risk değerlendirmesi;
c) Çalışma ortamı gözetimi;
ç) Eğitim, bilgilendirme ve kayıt;
d) İlgili birimlerle işbirliği;
İş Güvenliği uzmanlarının çalışanlara oluşturabilecek Tehlikelere ve Risklere karşı korumak için bilgi vermeli ve rehberlik etmelidir. Saha gözetimi sırasında iş dağılımında iş kazaları ve meslek hastalıklarının oluşmaması ya da mümkün mertebe en aza indirmek için mesleki yeterliliği olan arkadaşları görevlendirmeli ve KKD’lerin verilmesini sağlamalıdır.
Saha gözetimi sırasında oluşabilecek olumsuz olaylarla ilgili uyarmalı ve tutanak tutmalıdır. Ayrıca bu durumla ilgili işverene ve işyeri hekimine bilgi vermelidir. Ve çalışanları eğitime tabi tutulmalıdır.
Saha gözetimi yaparken kullanılan iş ekipmanlarının periyodik bakım, kontrolleri ve ölçümleri yaptırmalı, çalışanlara olumsuz sonuçları konusunda bilgi vermelidir.
Çalışanlar ve iş; bu iki terimin sahada uyumu çok önemli olup, mümkün mertebe ergonomik koşullara uygun çalışma ortamları sağlanmalıdır.
İşyerinde, gece ve gündüz postaları çalışma ortamının gözetimini yapmalıdır.
İşyerinde sahada yeni bir bölüm veya sistem kurulacağı ya da yeni makine, tezgâh ve cihaz alınacağı durumlar da inceleme ve araştırma yaparak sağlık ve güvenlik yönünden uygun seçim yapılması için işverene tavsiyelerde bulunmak,
Saha gözetimi sırasında elde ettiği olumlu ya da olumsuz bütün verileri derleyip İSG Kurul toplantısında diğer arkadaşlarla tartışmalıdır. İSG Kurul üyeleri işyeri ve çalışanlar için faydalı olabilecek kararları almalıdır.
5.Çalışanın sorumlulukları ve görevleri;
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre; çalışan, kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişiyi, ifade eder. Çalışanın da uyması gereken kurallar ve üzerine düşen vazifeleri bulunmaktadır.
Bu kanunun 19. maddesi;
Çalışanların yükümlülükleri
MADDE 19 – (1) Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.
(2) Çalışanların, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır:
a) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek.
b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.
c) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek.
ç) Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
d) Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
Her kesimin görevleri olduğu gibi çalışanında 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği kanunun 19. Maddesinde belirtilmiştir.
Çalışanlar işverenin sağlayacağı ekipmanların kullanımını ne kadar düzgün öğrenip kullanmaya çalışırlarsa hem kendileri hem de işveren için faydalı olabilirler.
Bununla bitiyor mu? Hayır…
Çalışma hayatının başrol oyuncuları içinde yer alan çalışanlar sahanın en tehlikeli bölgesinde yer almaktadırlar. Ne kanunlarla nede yönetmeliklerle yönlendirilebilirler. Kanunlar ve yönetmelikler sadece yol göstericidir. Bunu genişletmek ve çalışma hayatına uyarlamak tamamen çalışanların elindedir. Bu durumda ancak ve ancak eğitimle olur.
Her işin başı eğitimdir…
SONUÇ;
İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için devlet mevzuat çerçevesinde, sahada ise işveren ve işçi kesiminin ortak çabası sağlanmalıdır. Devlet hazırlanmış yönetmeliklerle, mümkün olduğunca eksiksiz bir mevzuat oluşturulmalı, bu mevzuatın işyerlerinde uygulanmasının sağlanması, iyi bir denetim sisteminin oluşturulması, önleme politikalarına ağırlık verilmesi ve iş güvenliği bilincinin eğitim yoluyla işçi ve işverenlerde geliştirilmesi gerekmektedir. Devletin Bakanlık nezdinde iş güvenliğiyle ilgili olarak yasa koyma, denetim ve yaptırım uygulama ödevleri vardır. İşverenlerin de çalışanlarında ve sendikaların hazırlanan ya da hazırlanmış mevzuata ayak uydurmalıdır. Topluma bu bilinç kazandırılmalıdır.
İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasında ana unsur işçi olduğundan, işçinin yaptığı iş, kişisel özellikleri, eğitim durumu gibi unsurlar işveren tarafından dikkate alınmalıdır. Çalışma ortamının tehlike sınıfına sahip bölümlerdeki çalışanlar ve büro kısmında çalışan işçiler için farklı iş sağlığı ve güvenliği önlemi almakla yükümlüdür.
Bu kapsamda işçilerde uymalıdır. Uymayan işçiler uyarılmalı gerektiğin de idari para ile cezalandırılmalıdır. İşçiler ortama kendilerine ve çevresine dikkat etmelidir.
Unutulmamalıdır ki;
İş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin uygulanması işyerinin bütünü ve çalışan işçilerin tamamı için önem taşımaktadır.
Musa Kamil EKİN
C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı