Üyeler Görebilir
Bu kitapçık, iş sağlığı ve güvenliği (İSG) yönetim sistemlerinin Avrupa Birliği (AB) ülkelerindeki gelişiminin ve uygulamalarının karşılaştırmalı bir analizini içermektedir. Bu sistemlerin kökleri çok eskilere uzanmaktadır.
Ayrıca, daha önce denenmiş ve test edilmiş olmanın getirdiği avantajlara da sahiptirler. Bu yüzden, menşei ülkelerindeki en iyi uygulamaları temsil etmektedirler. Bu tür sistemler, uyarlama yapılmaksızın hayata geçirilemezler; ancak her bir sistemin altında yatan engin deneyim ve bilgi birikimlerinden faydalı dersler çıkarılabilir.
Bu kitapçığın amaçları:
1. Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB)’nın İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSGGM)’ne, işyerinde sağlığın ve güvenliğin devamlı olarak geliştirilmesi ve iyileştirilmesi yönünde esin kaynağı olmak;
2. İSG yönetim sistemlerinin, AB Çerçeve Direktifi bağlamındaki farklı kilit unsurlarına ilişkin bazı pratik açıklamalar getirmek (3. bölüm);
3. AB ülkelerinin, İSG yönetim sistemlerini sistematik olarak geliştirmek ve uygulamak amacıyla yürüttükleri ulusal programlarla ilgili deneyimlerini aktarmak; (4. bölüm);
4. İSG yönetim sistemlerinin AB ülkelerinde hayata geçirilmesi hususunda, mevzuatın etkisi ile ilgili deneyimleri sunmaktır (5. bölüm).
İSG yönetim sistemi oldukça karmaşık yapıda bir kavramdır. Bu nedenle, İSG yönetim sistemleri için belirlenmiş ortak bir tanım yoktur. Biz bu raporda, Uluslararası Standardizasyon Kuruluşu’nun (ISO) standart yönetim sistemi tanımına çok yakın bir tanım kullandık:
İSG yönetim sistemi; bir organizasyon yapısı ortaya koymak ve “herkesin kimin, neyi, ne zaman, nasıl, neden ve nerede yapacağını net olarak anlamasını” sağlayacak şekilde sorumluluk vermek yoluyla İSG’nin hedefe odaklı, sistematik bir şekilde iyileştirilmesidir. Genel
amaç, çalışanların sağlığını ve güvenliğini iyileştirmektir.
Kimi İSG uzmanları ve araştırmacıları ise, bir İSG yönetim sisteminde bulunması gereken kilit unsurları içeren bir tanım kullanmaktadır. Bu bağlamda, Tablo 1’de (3. bölüm) yaygın olarak bir İSG yönetim sisteminin özü oldukları kabul edilen bu kilit unsurlara genel bir bakış ve kısa açıklamalar verilmiştir.
Karşılaştırmalı analizin kapsamı aşağıdaki gibidir:
Bu analiz kapsamında, ulusal düzeyde veya sektörler düzeyinde uygulanan ve yayılan, ayrıca her ölçekten ve iş kolundan çeşitli işletmelere hizmet etmesi öngörülen genel İSG yönetim sistemlerine
yer verilmiştir. Tek bir işletmede kullanılacak şekilde tasarlanan özel İSG yönetim sistemleri ise kapsam altına alınmamıştır.
Analiz, AB ülkelerinin (üyelerinin) İSG yönetim sistemleriyle ilgili deneyimlerini kapsamaktadır. Bu nedenle rapor, AB Çerçeve Direktifinin ulusal İSG yönetim sistemlerinin gelişimini ve uygulamasını nasıl etkilediği konusuna odaklanmaktadır.
Bu odak noktası, projenin genel amacından ileri gelmektedir: “Çalışanların işyerindeki sağlık ve güvenliklerini iyileştirmek ve ilgili AB müktesebatının Türkiye’de uygulanmasını sağlamak” (bkz. İSGİP
amaçları).
Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kanada ve Avustralya’da İSG yönetim sistemlerinin uygulanmasıyla ilgili deneyimler ise dâhil edilmemiştir. Ancak, bu ülkelerden gelen ve AB’deki gelişmeleri
açıklayan bazı araştırma sonuçları bu raporda kullanılmıştır.
Bu rapor, AB ülkelerindeki İSG yönetim sistemi uygulamalarından çıkarılması gereken dersleri içeren bir belge olarak da görülebilir. Raporda, projenin ilerleyişi için yararlı olabilecek deneyimler ortaya konulmuştur.
Devamı ektedir...
Ayrıca, daha önce denenmiş ve test edilmiş olmanın getirdiği avantajlara da sahiptirler. Bu yüzden, menşei ülkelerindeki en iyi uygulamaları temsil etmektedirler. Bu tür sistemler, uyarlama yapılmaksızın hayata geçirilemezler; ancak her bir sistemin altında yatan engin deneyim ve bilgi birikimlerinden faydalı dersler çıkarılabilir.
Bu kitapçığın amaçları:
1. Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB)’nın İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSGGM)’ne, işyerinde sağlığın ve güvenliğin devamlı olarak geliştirilmesi ve iyileştirilmesi yönünde esin kaynağı olmak;
2. İSG yönetim sistemlerinin, AB Çerçeve Direktifi bağlamındaki farklı kilit unsurlarına ilişkin bazı pratik açıklamalar getirmek (3. bölüm);
3. AB ülkelerinin, İSG yönetim sistemlerini sistematik olarak geliştirmek ve uygulamak amacıyla yürüttükleri ulusal programlarla ilgili deneyimlerini aktarmak; (4. bölüm);
4. İSG yönetim sistemlerinin AB ülkelerinde hayata geçirilmesi hususunda, mevzuatın etkisi ile ilgili deneyimleri sunmaktır (5. bölüm).
İSG yönetim sistemi oldukça karmaşık yapıda bir kavramdır. Bu nedenle, İSG yönetim sistemleri için belirlenmiş ortak bir tanım yoktur. Biz bu raporda, Uluslararası Standardizasyon Kuruluşu’nun (ISO) standart yönetim sistemi tanımına çok yakın bir tanım kullandık:
İSG yönetim sistemi; bir organizasyon yapısı ortaya koymak ve “herkesin kimin, neyi, ne zaman, nasıl, neden ve nerede yapacağını net olarak anlamasını” sağlayacak şekilde sorumluluk vermek yoluyla İSG’nin hedefe odaklı, sistematik bir şekilde iyileştirilmesidir. Genel
amaç, çalışanların sağlığını ve güvenliğini iyileştirmektir.
Kimi İSG uzmanları ve araştırmacıları ise, bir İSG yönetim sisteminde bulunması gereken kilit unsurları içeren bir tanım kullanmaktadır. Bu bağlamda, Tablo 1’de (3. bölüm) yaygın olarak bir İSG yönetim sisteminin özü oldukları kabul edilen bu kilit unsurlara genel bir bakış ve kısa açıklamalar verilmiştir.
Karşılaştırmalı analizin kapsamı aşağıdaki gibidir:
Bu analiz kapsamında, ulusal düzeyde veya sektörler düzeyinde uygulanan ve yayılan, ayrıca her ölçekten ve iş kolundan çeşitli işletmelere hizmet etmesi öngörülen genel İSG yönetim sistemlerine
yer verilmiştir. Tek bir işletmede kullanılacak şekilde tasarlanan özel İSG yönetim sistemleri ise kapsam altına alınmamıştır.
Analiz, AB ülkelerinin (üyelerinin) İSG yönetim sistemleriyle ilgili deneyimlerini kapsamaktadır. Bu nedenle rapor, AB Çerçeve Direktifinin ulusal İSG yönetim sistemlerinin gelişimini ve uygulamasını nasıl etkilediği konusuna odaklanmaktadır.
Bu odak noktası, projenin genel amacından ileri gelmektedir: “Çalışanların işyerindeki sağlık ve güvenliklerini iyileştirmek ve ilgili AB müktesebatının Türkiye’de uygulanmasını sağlamak” (bkz. İSGİP
amaçları).
Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kanada ve Avustralya’da İSG yönetim sistemlerinin uygulanmasıyla ilgili deneyimler ise dâhil edilmemiştir. Ancak, bu ülkelerden gelen ve AB’deki gelişmeleri
açıklayan bazı araştırma sonuçları bu raporda kullanılmıştır.
Bu rapor, AB ülkelerindeki İSG yönetim sistemi uygulamalarından çıkarılması gereken dersleri içeren bir belge olarak da görülebilir. Raporda, projenin ilerleyişi için yararlı olabilecek deneyimler ortaya konulmuştur.
Devamı ektedir...