Dilovası’nda, Kabataş’ta, Urfa’da… Sadece son bir haftada onlarca işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.
Peş peşe gelen haberler tesadüften ibaret değil. Yıllardır sessiz bir savaş yaşanıyor. Bir savaş bölgesinde rastlanabilecek ölçüde can kaybı, fabrikalarda, atölyelerde, şantiyelerde her ay tekrarlanıyor. Her biri önlenebilir bu ölümler, emeğe karşı yürütülen bir saldırının bilançosuna dönüşüyor.
Ve asıl çarpıcı olan şu: Bu savaşın gerçek boyutunu tam olarak bilmiyoruz. Çünkü Çalışma Bakanlığı, işçilerin neden ve nasıl öldüğüne dair tutulmuş sağlıklı, kapsamlı bir veri üretmiyor.
Yine de buzdağının görünen bir yüzü var.
SGK her yıl “iş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı” sayısını açıklıyor. 2023 için bu sayı 1966, 2024 için 1900 olarak duyuruldu.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG), basın ve emek örgütlerine yansıyan bilgilerden hareketle çok daha yüksek rakamlar ortaya koyuyor. Örneğin 2012–2024 arasında SGK toplam 18 bin 753 iş cinayeti bildirirken, İSİG’in saptayabildiği sayı 23 bin 633. Fakat iki veri seti de eksik biri bildirimlere, diğeri kamuoyuna yansıyabilenlere dayanıyor.
Çalışma iktisadı uzmanı Prof. Aziz Çelik, bugün BirGün'de yayımlanan köşe yazısında buzdağının diğer yüzüne işaret eden bir veri paylaştı.
SGK her yıl açıkladığı bir veri daha var: “İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sonucu Bağlanan Ölüm Geliri (Dosya) Sayısı”. Bu sayı yalnızca anlık bildirimleri değil, müfettiş incelemeleri, itirazlar ve mahkeme kararları sonrası gerçekten iş kazası veya meslek hastalığı sonucu öldüğü kesinleşen işçileri gösteriyor. Bu başlık altında paylaşılan ölümler, SGK’nın açıkladığı “resmi” iş cinayeti rakamlarının yaklaşık iki katı.
2005–2024 arasında SGK’nın kamuoyuna açıkladığı işçi ölüm sayısı 27 bin 695. Aynı dönemde ölüm geliri bağlanan dosya sayısı 52 bin 455. Aradaki fark 24 bin 760 işçi.
İş cinayetleriyle mücadele etmek için önce gerçek tablonun bilinmesi gerektiğinin altını çizen Aziz Çelik, şu çağrıda bulundu:
"Bu aldatmacaya son verilmeli. Gerçek iş cinayeti verileri iğneyle kuyu kazılarak elde edilebiliyor. SGK şeffaf ve açık biçimde bu verileri kamuoyuna açıklamalı. İş cinayetleriyle mücadelenin ilk yolu verilerin doğru olarak saptanması ve açıklanmasıdır."
Kaynak: