Kaçak akım, elektriğin normal akım yolundan herhangi bir nedenle saparak bulunmaması gereken iletkenlere geçmesi ile oluşur. Kaçak akım koruma rölesi bir yalıtım hatasından kaynaklanan hata akımı olduğu anda devreyi kesip o hata akımına maruz kalabilecek bir insanın hayatını kurtarmaktadır.
Normal sigortalar ile kaçak akım röleleri karıştırılmamalıdır. Sigortalar piyasada daha çok 10A , 16A, 32A ,vb. akım kesme değerlerine sahiptir. Bu değerler de kesinlikle insan hayatını koruyamayacağı gibi yangın riskini de engellemezler. Sigortalar, devre elemanlarını korurlar, kaçak akım röleleri insan hayatını.
Kaçak Akım Rölesinin Can ve Mal Güvenliği Açısından Önemi
Can Güvenliği
Elektrik hatası oluştuğunda, insan vücudu toprağa dönmek için bir yol arayan elektrik akımına iletken vazifesi görür. Akımın vücuttan geçişi ile meydana gelen tehlikenin büyüklüğü aşağıdaki etkenlere bağlıdır.
- Gerilim
- Vücudun elektrik direnci
- Akımın değeri ve frekansı
- Akımın geçiş süresi
- Akımın vücutta izlediği yol
- Yaş
Bir insanın elektriğe karsı gösterdiği direnç yukarıdaki koşulların değişmesi durumunda 700 ila 6.100 ohm arası değişir. Hesaplamalarda ortalama olarak bir insanın direnci 1.666 ohm alınır. Bu insan vücudundan geçecek olan akım değeri;
I = V/R formülünden;
50V için I = 30mA
230V için I = 130mA olarak hesaplanır.
IEC 60479-1 standardına göre insan hayatı için kritik akım esiği 30mA olarak belirlenmiştir.
Elektrik akımının insan vücudundaki etkileri aşağıdaki cetvelde belirtilmiştir.
Eki Görüntüle 4376
Mal Güvenliği
Yapılan deneyler sonucu 300 mA’lik bir toprak kaçak akımının kısa bir süre içerisinde çevresindeki malzemeleri tutuşma sıcaklığına getirerek yangına sebebiyet verdiği gözlenmiştir. Medyada ve haberlerde elektrik kökenli yangınlar konu edildiğinde genelde “elektrik kontağından çıkan yangın” diye belirtilir ve aklımıza kısa devre gelir. Oysaki gerçek daha farklıdır, zira kısa devre söz konusu olsa sigortalar ve kesiciler bunu kısa bir sürede ortadan kaldırabilirler. Bu yangınlar asıl sebebi kısa devre değil izolasyon hataları ve kablolardaki deformasyondan kaynaklanan “toprak kaçak akımı” dır. Yani kaçak akım rölesi kullanımı ile önlenebilecek olaylardır.
Kaçak Akım Rölesi Çalışma Prensibi
Eki Görüntüle 4377
Yukarıda bir kaçak akım rölesinin açık devresi görülmektedir. “Algılama” olarak gösterilen bölümde faz ile nötr arasında oluşabilecek akım...
