- #1
Konu Sahibi
İşte var ol(ama)ma (presenteeism) çalışanların fiziksel veya psikolojik olarak yıpranması sonucunda ortaya çıkan bir durum olarak açıklanabilir. Ayrıca çalışanların belirtilen rahatsızlıklarına istinaden iş başında olma durumları çeşitli iş kazaları ve meslek hastalıkları başlangıçlarını da beraberinde getirebilir.
Çalışma hayatında sıkça rastlanan ve işe devamsızlık olarak adlandırılan “Hastayım işe gelmeyeceğim” vakası, yerini işte var ol(ama)ma yani “İşyerindeyim, hastayım… kafam burada değil” vakasına bırakmıştır.
Peki, çalışma hayatı için hangisi daha elverişli?
Yapılan araştırmalar da kişinin yaşadığı işsel sıkıntılar sebebiyle çalışma yaşamına zoraki günlük ara vermek isteyişinde ortaya çıkan maddi zarar ile İşe devamı sırasında meydana gelebilecek kaza ve yaralanmalarda doğacak zararın yanında hiç denecek kadar az olduğunu göstermektedir. Ayrıca bu şekilde işine devam eden çalışan oldukça mutsuz, yorgun ve motivesiz bir şekilde çalışmaktadır.
İşte var ol(ama)ma yeni ortaya çıkmış bir durum değildir. Günümüz çalışma yaşamında kimsenin çok bilmediği ama bizzat içerisinde olduğu hastalıkların başında gelmektedir. Özelikle hizmet sektörü, oluşan kaybı maddi zarar olarak nitelendirip çalışanlarına daha fazla çalışmaya yönlendirmektedir. Halbuki yapılacak bir motivasyon veya çalışma şekillerinde ki ufak bir değişiklikle de bu sorun halledilebilecekken, iş daha da verimliliği düşürmeye yönelik zoraki yaptırımlar dan oluşmaktadır.
Ortaya çıkan bu durum araştırmacıları işte var ol(ama)ma ve işe devamsızlık olaylarının mali kayıplarını karşılaştırma gereksinimi duyurmuştur. Her iki sorunun önemini daha iyi görebilmek amacılığıyla yapılan çalışmada; İşyerinde depresyon belirtileri gösteren çalışanlar üzerinde yapılan araştırmada, depresyon belirtileri gösteren kişilerin işverene verdiği mali zarar 8,37milyon iken işte olup ta işteki yorgunluğu sebebiyle kendini işe vermeyenlerin verdiği dolaylı zarar 35,32 milyon lira olara göze çarpmaktadır.(Yalım,2005:382)
İşte var ol(ama)manın nedenleri?
Çalışma hayatında işte var ol(ama)manın nedeni ne baktığımızda karşımıza iki farklı sebep çıkmaktadır. Birincisi 1990’lar da ortaya çıkan fazla mesai kavramının kötü niyetli kullanılması sonucu çalışanların fazla çalıştırılmaya teşvik edilmesi, ikincisi de iş güvenliği faaliyetlerinin yeterince alınmaması şeklindedir.
İşte var ol(ama)manın nedenleri sadece sağlık sorunlarından sebep değildir. Örgütsel ve çevresel faktörlerde oldukça fazla hissedilmektedir. Örneğin, çalışma koşullarının sağlıksız olması, etkin ve lidelik özelliklerinden mahrum bir yönetici baskısı işte var ol(ama)manın örgütsel ve çevresel etkileşimlerine birer örnektir.
Bir işletmenin en önemli kaynağı çalışanlardır. Çalışanlarının performans ve motivasyonu yüksek verimliliği ve karlılığı da beraberinde getirmektedir. Çalışanlar işyerinden memnun oldukları müddetçe verimlilik sağlanılabilir. Çalışanların başta iş güvenliği, ücret, sağlık, terfi, liderlik, çalışma koşulları gibi faktörlerin, kişinin motivasyonunu etkileyen başlıca sebeplerdir.
Bir başka çalışmada sektörel olarak işte var ol(ama)ma durumunun sağlık ve eğitim işleri çalışanlarında daha fazla görüldüğü ortaya koyulmuştur. (Erdil, keskin 2004:18)
Nitekim uzun çalışma saatleri çalışanların sağlığını olumsuz derecede etkilemektedir. Biyolojik olarak uzun çalışma saatleri yorgunluk, bitkinlik düzeyini artırarak bağışıklık sistemini zayıflatır. Yine uzun çalışma saatleri kas iskelet sistemi hastalıkları, diyabet ve kronik enfeksiyonlara da yol açabilir. Uzun çalışma saatleri ve vardiya sistemi kısa vadede çalışanlarda kazalar meydana getirirken uzun vadede psikolojik problemler yaratmaktadır.
Çalışanların işte var ol(ama)ma hastalığının sosyal sebeplerinden biriside tükenmişlik sendromudur. Tükenmişlik bireyin işinden duygusal olarak uzaklaştığı, kişisel başarının düştüğü kişinin diğer çalışma arkadaşlarına vereceği hiçbir şeyin kalmadığı, duygusal kaynakların azaldığı durumu ifade eder. Tükenmişlik kişiye bireysel olarak zarar verdiği gibi örgütsel olaraktan da zararı dokunmaktadır.
Kişiler çeşitli hastalık sebepleriyle gerçekten hastalanmışta olabilir bu süreç oldukça dikkatle ve tirizlikle irdelenmelidir. Bireylerin çalışma hayatında yasal olarak hastalık izinleri bulunmaktadır. Fakat bu durum işten çıkarılma, terfi olamama ve rekabet gibi faktörler düşünülerek çalışanlar tarafından kullanılmamaktadır. Özelikle ekonomik kriz dönemlerinde bu durum daha sık görülmektedir.
Çalışma ortamın var olan iş güvensizliği, gelecek adına oluşan kaygılar iş verimliliğini ayrıca düşürmektedir. İşyerinde var ol(ama)ma her işverenin çalışanları üzerinde dikkatle durması gereken bir hastalık türüdür.
Saygılarımla.
Çalışma hayatında sıkça rastlanan ve işe devamsızlık olarak adlandırılan “Hastayım işe gelmeyeceğim” vakası, yerini işte var ol(ama)ma yani “İşyerindeyim, hastayım… kafam burada değil” vakasına bırakmıştır.
Peki, çalışma hayatı için hangisi daha elverişli?
Yapılan araştırmalar da kişinin yaşadığı işsel sıkıntılar sebebiyle çalışma yaşamına zoraki günlük ara vermek isteyişinde ortaya çıkan maddi zarar ile İşe devamı sırasında meydana gelebilecek kaza ve yaralanmalarda doğacak zararın yanında hiç denecek kadar az olduğunu göstermektedir. Ayrıca bu şekilde işine devam eden çalışan oldukça mutsuz, yorgun ve motivesiz bir şekilde çalışmaktadır.
İşte var ol(ama)ma yeni ortaya çıkmış bir durum değildir. Günümüz çalışma yaşamında kimsenin çok bilmediği ama bizzat içerisinde olduğu hastalıkların başında gelmektedir. Özelikle hizmet sektörü, oluşan kaybı maddi zarar olarak nitelendirip çalışanlarına daha fazla çalışmaya yönlendirmektedir. Halbuki yapılacak bir motivasyon veya çalışma şekillerinde ki ufak bir değişiklikle de bu sorun halledilebilecekken, iş daha da verimliliği düşürmeye yönelik zoraki yaptırımlar dan oluşmaktadır.
Ortaya çıkan bu durum araştırmacıları işte var ol(ama)ma ve işe devamsızlık olaylarının mali kayıplarını karşılaştırma gereksinimi duyurmuştur. Her iki sorunun önemini daha iyi görebilmek amacılığıyla yapılan çalışmada; İşyerinde depresyon belirtileri gösteren çalışanlar üzerinde yapılan araştırmada, depresyon belirtileri gösteren kişilerin işverene verdiği mali zarar 8,37milyon iken işte olup ta işteki yorgunluğu sebebiyle kendini işe vermeyenlerin verdiği dolaylı zarar 35,32 milyon lira olara göze çarpmaktadır.(Yalım,2005:382)
İşte var ol(ama)manın nedenleri?
Çalışma hayatında işte var ol(ama)manın nedeni ne baktığımızda karşımıza iki farklı sebep çıkmaktadır. Birincisi 1990’lar da ortaya çıkan fazla mesai kavramının kötü niyetli kullanılması sonucu çalışanların fazla çalıştırılmaya teşvik edilmesi, ikincisi de iş güvenliği faaliyetlerinin yeterince alınmaması şeklindedir.
İşte var ol(ama)manın nedenleri sadece sağlık sorunlarından sebep değildir. Örgütsel ve çevresel faktörlerde oldukça fazla hissedilmektedir. Örneğin, çalışma koşullarının sağlıksız olması, etkin ve lidelik özelliklerinden mahrum bir yönetici baskısı işte var ol(ama)manın örgütsel ve çevresel etkileşimlerine birer örnektir.
Bir işletmenin en önemli kaynağı çalışanlardır. Çalışanlarının performans ve motivasyonu yüksek verimliliği ve karlılığı da beraberinde getirmektedir. Çalışanlar işyerinden memnun oldukları müddetçe verimlilik sağlanılabilir. Çalışanların başta iş güvenliği, ücret, sağlık, terfi, liderlik, çalışma koşulları gibi faktörlerin, kişinin motivasyonunu etkileyen başlıca sebeplerdir.
Bir başka çalışmada sektörel olarak işte var ol(ama)ma durumunun sağlık ve eğitim işleri çalışanlarında daha fazla görüldüğü ortaya koyulmuştur. (Erdil, keskin 2004:18)
Nitekim uzun çalışma saatleri çalışanların sağlığını olumsuz derecede etkilemektedir. Biyolojik olarak uzun çalışma saatleri yorgunluk, bitkinlik düzeyini artırarak bağışıklık sistemini zayıflatır. Yine uzun çalışma saatleri kas iskelet sistemi hastalıkları, diyabet ve kronik enfeksiyonlara da yol açabilir. Uzun çalışma saatleri ve vardiya sistemi kısa vadede çalışanlarda kazalar meydana getirirken uzun vadede psikolojik problemler yaratmaktadır.
Çalışanların işte var ol(ama)ma hastalığının sosyal sebeplerinden biriside tükenmişlik sendromudur. Tükenmişlik bireyin işinden duygusal olarak uzaklaştığı, kişisel başarının düştüğü kişinin diğer çalışma arkadaşlarına vereceği hiçbir şeyin kalmadığı, duygusal kaynakların azaldığı durumu ifade eder. Tükenmişlik kişiye bireysel olarak zarar verdiği gibi örgütsel olaraktan da zararı dokunmaktadır.
Kişiler çeşitli hastalık sebepleriyle gerçekten hastalanmışta olabilir bu süreç oldukça dikkatle ve tirizlikle irdelenmelidir. Bireylerin çalışma hayatında yasal olarak hastalık izinleri bulunmaktadır. Fakat bu durum işten çıkarılma, terfi olamama ve rekabet gibi faktörler düşünülerek çalışanlar tarafından kullanılmamaktadır. Özelikle ekonomik kriz dönemlerinde bu durum daha sık görülmektedir.
Çalışma ortamın var olan iş güvensizliği, gelecek adına oluşan kaygılar iş verimliliğini ayrıca düşürmektedir. İşyerinde var ol(ama)ma her işverenin çalışanları üzerinde dikkatle durması gereken bir hastalık türüdür.
Saygılarımla.