Yalıtkan paspas, çalışanların elektrik ile temas etme riski bulunan alanlarda insanlar ile yer arasında izolasyon yaparak elektrik çarpmasını önleyen yalıtkan malzemelerdir.
İzole paspas, izole halı, dielektrik kauçuklu levha gibi isimlerle de bilinen yalıtkan paspaslar kauçuk malzemeden üretilmiş olup 50.000 Volt ve 50 kv’a kadar koruyucu özellik gösterebilirler.
Yalıtkan Paspas Nerelerde Kullanılır ?
İzole paspas yani yalıtkan paspaslar, insanları başka kullanmasalar bile elektrik çarpmasından korumak amacıyla tasarlanmış ürünlerdir. Mevcut elektrik akımına uygun yalıtkan paspas kullanılması durumunda %100 koruma sağlayabilmektedir.
Bu açıdan bakıldığından elektrik çarpma riski bulunan tüm alanlarda yalıtkan paspas kullanmak mümkündür.
Mevzuat açısından incelediğimizde ise “İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik” ekinde yer alan aşağıdaki madde gereğince elektrik tesisatı iş güvenliği önlemleri alınmalıdır.
Elektrik tesisatı
4 – Elektrik tesisatı, yangın veya patlama tehlikesi oluşturmayacak şekilde projelendirilip tesis edilir ve çalışanlar doğrudan veya dolaylı temas sonucu kaza riskine karşı korunur.
Ayrıca “Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği” Madde 33 ile koruyucu yalıtma yapılması gereken alanlar belirlenmiştir. Buna göre sabit elektrik işletme araçlarında koruyucu yalıtım uygulanmalıdır.
Bu iki yönetmelikten yola çıkarak doğrudan izole paspas kullanmak mecburidir denemez ancak sabit elektrik tesisatı elemanlarında koruyucu yalıtım yapmanın en etkili yolu izole paspas kullanmaktır.
Geçmişte yürürlükte olan ancak kaldırılan “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü” birçok madde ile yalıtkan paspas kullanımını zorunlu tutmuştur.
Sabit elektrik tesisi elemanları olarak elektrik panosu, kompanzasyon panosu, trafo gibi bölümler ifade edilir. Yani işyerinde tüm panoların önünde sabit yalıtkan paspas bulunması gereklidir.
Sigorta kutularının önünde yalıtkan paspas bulunması ile ilgili yasal bir dayanak olmayıp elektrik mühendisleri arasında da fikir birliği yapılamamaktadır.
Yalıtkan Paspas Özellikleri
Yalıtkan paspasların mutlak suretle elektriği iletmemesi gereklidir. Bu nedenle %100 yalıtkan malzemeden yapılmış olmaları gerekir. Yalıtkan paspasların dayanıklılık seviyeleri TS EN 60243-1 standardına göre ölçülmekte olup mutlaka standartlara uygun izole paspas kullanılmalıdır.
5 farklı türde izole paspas kullanmak mümkündür. Kullanılacak izole paspas, maruz kalınma ihtimali olan elektrik akımı şiddetine göre seçilmelidir.
İzole paspas, esnek, dayanıklı ve kaymaz yapıya sahip olmalıdır. Ayrıca ısı ve neme dayanıklı malzemeden üretilmelidir.
Elektrik risklerinden korunmak için birincil yöntem elbette izole halı kullanmak olmamalıdır. Tüm elektrik tesisatı ile koruma altına alınmalı, iletken alanlar yalıtkan malzeme ile kaplanmalı ve yapılmış olmalıdır.
Tüm bu önlemlere ek olarak izole halı kullanmak çok daha doğru bir önlemdir.
Yalıtkan paspas, elektrik çarpması riskine karşı tek başına önlem olarak kabul edilemez.
İzole paspas, izole halı, dielektrik kauçuklu levha gibi isimlerle de bilinen yalıtkan paspaslar kauçuk malzemeden üretilmiş olup 50.000 Volt ve 50 kv’a kadar koruyucu özellik gösterebilirler.
Yalıtkan Paspas Nerelerde Kullanılır ?
İzole paspas yani yalıtkan paspaslar, insanları başka kullanmasalar bile elektrik çarpmasından korumak amacıyla tasarlanmış ürünlerdir. Mevcut elektrik akımına uygun yalıtkan paspas kullanılması durumunda %100 koruma sağlayabilmektedir.
Bu açıdan bakıldığından elektrik çarpma riski bulunan tüm alanlarda yalıtkan paspas kullanmak mümkündür.
Mevzuat açısından incelediğimizde ise “İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik” ekinde yer alan aşağıdaki madde gereğince elektrik tesisatı iş güvenliği önlemleri alınmalıdır.
Elektrik tesisatı
4 – Elektrik tesisatı, yangın veya patlama tehlikesi oluşturmayacak şekilde projelendirilip tesis edilir ve çalışanlar doğrudan veya dolaylı temas sonucu kaza riskine karşı korunur.
Ayrıca “Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği” Madde 33 ile koruyucu yalıtma yapılması gereken alanlar belirlenmiştir. Buna göre sabit elektrik işletme araçlarında koruyucu yalıtım uygulanmalıdır.
Bu iki yönetmelikten yola çıkarak doğrudan izole paspas kullanmak mecburidir denemez ancak sabit elektrik tesisatı elemanlarında koruyucu yalıtım yapmanın en etkili yolu izole paspas kullanmaktır.
Geçmişte yürürlükte olan ancak kaldırılan “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü” birçok madde ile yalıtkan paspas kullanımını zorunlu tutmuştur.
Sabit elektrik tesisi elemanları olarak elektrik panosu, kompanzasyon panosu, trafo gibi bölümler ifade edilir. Yani işyerinde tüm panoların önünde sabit yalıtkan paspas bulunması gereklidir.
Sigorta kutularının önünde yalıtkan paspas bulunması ile ilgili yasal bir dayanak olmayıp elektrik mühendisleri arasında da fikir birliği yapılamamaktadır.
Yalıtkan Paspas Özellikleri
Yalıtkan paspasların mutlak suretle elektriği iletmemesi gereklidir. Bu nedenle %100 yalıtkan malzemeden yapılmış olmaları gerekir. Yalıtkan paspasların dayanıklılık seviyeleri TS EN 60243-1 standardına göre ölçülmekte olup mutlaka standartlara uygun izole paspas kullanılmalıdır.
5 farklı türde izole paspas kullanmak mümkündür. Kullanılacak izole paspas, maruz kalınma ihtimali olan elektrik akımı şiddetine göre seçilmelidir.
| Kalınlık | Dayanıklılık Değeri |
| 2 mm. | 10 kV |
| 3 mm. | 20 kV |
| 4 mm. | 36 kV |
| 5 mm. | 40 kV |
| 10 mm. | 50 kV |
Elektrik risklerinden korunmak için birincil yöntem elbette izole halı kullanmak olmamalıdır. Tüm elektrik tesisatı ile koruma altına alınmalı, iletken alanlar yalıtkan malzeme ile kaplanmalı ve yapılmış olmalıdır.
Tüm bu önlemlere ek olarak izole halı kullanmak çok daha doğru bir önlemdir.
Yalıtkan paspas, elektrik çarpması riskine karşı tek başına önlem olarak kabul edilemez.